Wykroczeniami skarbowymi są czyny zabronione przez k.k.s. pod groźbą kary grzywny, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej (np. podatku) albo wartość przedmiotu czynu (np. wartość przemyconego towaru) nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia (w roku 2007: 5 x 936 zł = 4680 zł). Wykroczenie skarbowe należy odróżnić od przestępstwa skarbowego. Przestępstwo tego rodzaju bowiem, to czyn zabroniony przez kodeks pod groźbą kary grzywny, określonej w stawkach dziennych (a nie kwotowych), kary ograniczenia wolności lub kary pozbawienia wolności.
Jako przykłady wykroczeń skarbowych można wymienić:
- Zaległość podatkową, czyli uporczywe nie uiszczanie podatku w obowiązującym terminie. Tego typu wykroczenie skutkuje naliczeniem odsetek za zwłokę, a ponado istnieje: możliwość egzekucji zobowiązania podatkowego, możliwość wydania decyzji o odpowiedzialności osób trzecich, możliwość zastosowania sankcji karno-skarbowych, wykluczenie z postępowania o zamówienie publiczne, a także utrata zryczałtowanego wynagrodzenia przysługującego płatnikom i inkasentom z tytułu terminowego wpłacania podatków pobranych na rzecz budżetu państwa.
- Nieprzestrzeganie zasady terminowego naliczania, deklarowania i odprowadzania obowiązującego lub pobranego podatku. Ustawiczne nie składanie deklaracji w terminie, może zostać uznane za uchylanie się od obowiązku płacenia podatku.
- Uchylanie się przez podatnika od opodatkowania. Podatnik nie ujawnia właściwemu organowi podatkowemu przedmiotu lub podstawy opodatkowania, nie składa deklaracji.
- Zatajenie przez podatnika faktu prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub rzeczywistych rozmiarów tej działalności.
- Zaniedbywanie czynności związanych z prowadzeniem ksiąg rachunkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów, ewidencji, rejestrów, a także innych podobnych urządzeń ewidencyjnych, do których prowadzenia zobowiązuje ustawa, bądź też niewłaściwe jej prowadzenie.
- Wystawianie wszelkiego rodzaju dokumentów skarbowych, w tym faktur, w sposób nierzetelny, lub opatrzony błędem.
- Nieprzestrzeganie obowiązków związanych z używaniem kasy rejestrującej.
- Nieprzechowywanie dokumentów mających znaczenie dla kontroli celnej.
Konsekwencją wykroczeń podatkowych jest wszczęcie postępowania mandatowego, które prowadzone jest przez funkcjonariuszy upoważnionych do tego organów. Możemy tu wymienić takie instytucje jak: urząd skarbowy, inspektor kontroli skarbowej, urząd celny, a gdy przepis szczególny tak stanowi, także Straż Graniczna, Policja, Żandarmeria Wojskowa. Uprawnieni są oni do nakładania grzywny w drodze mandatów karnych.