Spółka partnerska jest najmłodszym typem spółki osobowej występującym na gruncie prawa spółek. Jest to spółka, która umożliwia uniknięcie odpowiedzialności za błędy w sztuce, które mogli popełnić partnerzy. Wykształciła się ona w Stanach Zjednoczonych, gdzie głównie firmy prawnicze płaciły kolosalne odszkodowania z tytułu błędnego doradztwa, odpowiedzialność za te błędy ponosili wszyscy, a nie tylko ten partner który doprowadził do powstania szkody. Dlatego też powstała idea utworzenia spółki partnerskiej, w której możliwe jest ograniczenie odpowiedzialności partnerów. Pierwsza taka ustawa w Stanach Zjednoczonych pojawiała się 1991 r. w Teksasie – była to ustawa stanowa i szybko ta idea została wytypowana na gruncie europejskim np. w 1994 w Niemczech, w 2000 r. w Anglii. W 2000 r. w Polsce został uchwalony Kodeks Spółek Handlowych (KSH), a zatem od 2001 r. wraz z wejściem w życie KSH jest możliwe tworzenie spółki partnerskiej w Polsce. Pomimo że jest młodą formą prawną cieszy się dużą popularnością w zawodach prawniczych, wśród doradców podatkowych do 2005 r. w Polsce było zarejestrowanych 6000 spółek.
Cechy odróżniające spółkę partnerską od innych spółek
1. Wspólnicy.
Wspólnikami spółki partnerskiej (sp.p.) mogą być tylko osoby fizyczne, jest to jedyna spółka kiedy mamy wyraźne ograniczenie co do tworzenia spółki partnerskiej są to: jedynie osoby fizyczne i to osoby wykonujące wolny zawód. I tu nawet jakbyśmy mieli do czynienia z wcześniej utworzoną spółką jawną rzeczoznawców majątkowych to ona z inną spółką nie może utworzyć dodatkowo spółki partnerskiej – tylko osoby fizyczne wykonujące ten wolny zawód mogą ją utworzyć. Krąg wspólników limituje nam przedmiot działalności – jest to wykonywanie wolnego zawodu.
2. Ograniczona odpowiedzialność partnerów za zobowiązania spółki
3. Możliwość powołania zarządu – jedyna wyjątkowa sytuacja kiedy w spółce osobowej może się pojawić się zarząd (organ w postaci zarządu).
Definicja spółki partnerskiej została przedstawiona w art. 86 KSH: jest to spółka osobowa, w ramach której partnerzy wykonują wolny zawód prowadząc przedsiębiorstwo pod własną firmą. Element prowadzenia przedsiębiorstwa tu występuje. Katalog przedstawicieli wolnych zawodów, którzy mogą tworzyć spółkę partnerską został wymieniony w art. 88 KSH. Kwestia dopuszczalności przedstawicieli wolnych zawodów do tworzenia spółki jest limitowany tym przepisem, ale:
– może wynikać także z ustaw szczególnych, bo specyfiką tych wolnych zawodów jest działanie na podstawie ustaw korporacyjnych np. ustawa o wykonywaniu zawodu psychologa jest tam dopuszczona możliwość tworzenia spółek partnerskich,
– inna możliwość to zmiana art. 88 KSH, co już dwukrotnie nastąpiło od 2001 roku. Katalog ten zawiera obecnie 28 wolnych zawodów.
W ramach spółki partnerskiej (skrót: sp.p.) mogą być samodzielnie te zawody wykonywane, ale istnieje możliwość połączenia teraz wolnych zawodów w ramach spółek partnerskich, aczkolwiek dowolność łączenia wolnych zawodów może być ograniczona poprzez ustawy korporacyjne np. ustawa o radcach prawnych, o adwokaturze zawiera ograniczenia, że w ramach sp.p. mogą działać tylko adwokaci, radcowie prawni ewentualnie prawnicy zagraniczni, którzy działają na podstawie ustawy o dopuszczeniu prawników zagranicznych do działalności na terytorium RP. Prawo o notariacie zawiera ograniczenie, że tylko notariusze mogą być partnerami spółki partnerskiej tu nie jest dopuszczalne łączenie wolnych zawodów, ustawa o doradztwie podatkowym stanowi, że tylko i wyłącznie doradcy podatkowi mogą tworzyć spółki partnerskie i nie jest dopuszczalne łączenie zawodów.
Jeśli chodzi o sp.p. zawsze mają tu duże znaczenie ustawy korporacyjne:
– po pierwsze co do samego faktu wykonywania wolnego zawodu,
– po drugie mogą wprowadzać pewne ograniczenia, choćby w przypadku łączenia wolnych zawodów np. grupowe praktyki lekarskie mogą być tworzone wyłącznie przez lekarzy tworzących sp.p.
To jest podmiotowe kryterium, jeżeli chodzi o dopuszczalność.