Rozszerzony system płatności oraz system rozrachunku papierów wartościowych

W dniu 2 marca 2012 r. weszła w życie zmiana ustawy o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami, ustawy o niektórych zabezpieczeniach finansowych oraz ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze z dnia 27 stycznia 2012 r. (Dz. U. 2012, poz. 173). Dostosowuje ona polskie prawo do standardów unijnych wynikających z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/44/WE z dnia 6 maja 2009 r. (Dz. Urz. UE L 146 z 10.06.2009) w zakresie funkcjonowania systemów płatności i rozrachunku papierów wartościowych, a także w odniesieniu do zabezpieczeń finansowych, w szczególności na wierzytelnościach kredytowych. Przede wszystkim wprowadzono rozszerzenie zakresów definicji „systemu płatności” oraz „systemu rozrachunku papierów wartościowych”. Nowelizacja rozszerzyła zakresy definicji tych systemów o formalne porozumienia dotyczące samych rozliczeń. Wprowadzono również definicję „systemu interoperacyjnego”, przez który należy rozumieć system płatności lub rozrachunku papierów wartościowych, którego podmiot prowadzący zawarł porozumienie w sprawie międzysystemowej realizacji zleceń rozrachunku z co najmniej jednym podmiotem prowadzącym system podlegający prawu polskiemu lub prawu innego państwa członkowskiego. Co więcej teraz Prezes NBP uzyskał możliwość występowania do podmiotów, którzy prowadzą system płatności lub system rozrachunku papierów wartościowych bez wymaganej zgody o przekazanie informacji i dokumentów w tej sprawie.
Zmiany w ustawie z dnia 2 kwietnia 2004 r. o niektórych zabezpieczeniach finansowych polegają na rozszerzeniu katalogu przedmiotów zabezpieczeń finansowych – Do aktywów stanowiących przedmiot zabezpieczenia wierzytelności finansowej została dodana wierzytelność kredytowa. Wierzytelność kredytowa to wierzytelność pieniężna wynikająca z umowy, w której instytucja upoważniona do udzielania kredytów na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, przepisów prawa państw członkowskich Unii Europejskiej lub przepisów prawa państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego, udziela kredytu lub pożyczki. Umowa o ustanowienie zabezpieczenia finansowego na wierzytelnościach kredytowych będzie mogła polegać na przeniesieniu (także z zastrzeżeniem odkupu) przez ustanawiającego zabezpieczenie na przyjmującego zabezpieczenie prawa do wierzytelności kredytowych albo na ustanowieniu przez ustanawiającego zabezpieczenie na rzecz przyjmującego zabezpieczenie zastawu na wierzytelnościach kredytowych.
W ustawie Prawo upadłościowe i naprawcze rozszerzono listę przedmiotów, które mogą zostać wykorzystane w celu wykonania zobowiązań upadłego uczestnika systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych, wynikających ze zleceń rozrachunku wprowadzonych do systemu najpóźniej w dniu roboczym systemu rozpoczynającym się w dniu, w którym została ogłoszona upadłość. Katalog ten rozszerzono ze środków pieniężnych i papierów wartościowych w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi i papierów wartościowych zapisanych na rachunku na wszystkie instrumenty finansowe zapisane na rachunku rozliczeniowym upadłego, jako przedmiot zabezpieczenia kredytu uzyskanego w ramach systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych, jeżeli kredyt taki może być udostępniony w ramach istniejącej umowy o kredyt.