Egzekucja wynagrodzenia jest najczęściej stosowanym sposobem egzekucji, uregulowana jest przepisami stosowanymi przy innych sposobach egzekucji np. egzekucji z wierzytelności, egzekucji z emerytur i rent oraz zasiłków ubezpieczenia społecznego. Zajęcie przez komornika wynagrodzenia umożliwia wierzycielowi w miarę szybkie odzyskanie swojej należności.
W rozumieniu przepisów egzekucji z wynagrodzenia wynagrodzenie za pracę jest płatnym okresowo świadczeniem, należnym pracownikowi w zamian za wykonaną pracę. W pojęciu wynagrodzenia za pracę zawierają się również premie i nagrody. Wynagrodzenie podlega ochronie według kodeksu pracy, natomiast renty i emerytury zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy i ich rodzin.
Egzekucja z wynagrodzenia jest prowadzona przez komornika właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika. Czasami wierzyciel korzysta z prawa wyboru komornika, może być to dowolna osoba, ale pracująca na terenie kraju. Komornik może zająć nasze wynagrodzenie tylko u pracodawcy, którego siedziba znajduje się w Polsce. Nie ma możliwości, aby zajęto nam wynagrodzenie u pracodawcy, którego siedziba znajduje się poza granicami naszego kraju.
Do egzekucji z wynagrodzenia komornik przystępuje poprzez zajęcie. Komornik wzywa pracodawcę, aby nie wypłacał pracownikowi żadnego wynagrodzenia, poza kwotą niezajętą, aż do pełnego pokrycia przez dłużnika długu. Z zasady pracodawca jest wezwany do przekazania zajętej części wynagrodzenia bezpośrednio komornikowi. Równocześnie dłużnik zostaje zawiadomiony, iż nie może odebrać pełnego wynagrodzenia, ani nim rozporządzać, aż do momentu, w którym spłaci zadłużenie. Zakład pracy ma obowiązek przekazywania potrąceń komornikowi, nawet gdy postępowanie egzekucyjne zostało zawieszone, ale nie nastąpiło wycofanie zajęcia wynagrodzenia. Może to nastąpić, gdy wierzyciel nie wystosuje wniosku o cofnięciu zajęcia wynagrodzenia.
W związku ze wspomnianą ochroną prawną wynagrodzenia, komornik nie może zająć całej naszej wypłaty. W przypadku egzekucji alimentów komornik maksymalnie może potrącić nam 60% z wynagrodzenia (wysokość wypłaty nie ma żadnego znaczenia). Nagrody oraz premie podlegają w całości egzekucji. Jeśli zajęcie przez komornika wynagrodzenia nie jest spowodowane niepłaceniem alimentów, a innymi długami, komornik zabierze nam maksymalnie 50% naszej pensji, jeśli nasze zarobki są na wyższym poziomie niż najniższe ustawowe wynagrodzenie.
W kwestii zajęcia przez komornika rent lub emerytur panują trochę inne uregulowania. W przypadku potrąceń związanych z niepłaceniem alimentów, komornik może nam zająć maksymalnie 60% wynagrodzenia, ale egzekucji nie podlega suma w wysokości 50% najniższej ustawowej renty lub emerytury. Jeśli egzekucja nie jest spowodowana niepłaceniem alimentów, egzekucji podlega maksymalnie 25% renty lub emerytury, ale egzekucji nie może podlegać suma w wysokości 50% najniższej ustawowej emerytury lub renty.
Kwoty potrącone z wynagrodzenia komornik nie przesyła bezpośrednio wierzycielowi, tylko składa je na rachunek depozytowy sądu. Jeśli nastąpiłoby umorzenie postępowania egzekucyjnego to zajęcie wynagrodzenia będzie uchylone z mocy prawa. W takiej sytuacji komornik wycofuje zajęcie wynagrodzenia w zakładzie pracy. Ważne jest określenie chwili zajęcia przez komornika wynagrodzenia, gdyż jest to moment od którego pracodawca jest zobowiązany dokonywać potrąceń i nie wypłacać pełnego wynagrodzenia pracownikowi.
Wraz z rozpoczęciem postępowania egzekucyjnego wierzyciel może wykonywać wszelkie prawa i roszczenia dłużnika. Oznacza to, że może na przykład wystąpić do zakładu pracy z prośbą o przedstawienie wysokości wynagrodzenia jakie otrzymuje dłużnik, celem skorygowania prawidłowej sumy potrąceń. Jest to ważne także w przypadku, gdyby wierzyciel wystąpił przeciwko pracodawcy z roszczeniem o naprawienie szkody powstałej na skutek nieprawidłowego dokonywania potrąceń.
Bardzo ważną zasadą w przypadku egzekucji z wynagrodzenia jest ciągłość zajęcia pensji. W przypadku, gdy ten sam pracodawca nawiązał nową umowę o pracę z dłużnikiem, zajęcie wynagrodzenia obowiązuje nadal. Postępowanie egzekucyjne wynagrodzenia trwa nieprzerwanie, nawet gdy właściciel zakładu uległ zmianie. Jeśli nastąpi rozwiązanie umowy o pracę, pracodawca ma obowiązek na wydanym dłużnikowi świadectwie pracy uczynić adnotację o egzekucji z wynagrodzenia i poinformować komornika o zaistniałym fakcie. W przypadku gdy były pracodawca, wie kto jest nowym pracodawcą, musi przesłać do niego dokumenty dotyczące zajęcia, zwłaszcza dokument otrzymany od komornika, czyli zawiadomienie o zajęciu wynagrodzenia. Gdy pracodawca zatrudni pracownika, u którego na świadectwie pracy widnieje adnotacja o zajęciu komorniczym ma obowiązek niezwłocznie poinformować o tym komornika. Dłużnik również ma obowiązek poinformować komornika o zamianie miejsca pracy. Dzięki zasadzie ciągłości zajęcia wynagrodzenia, zajęcie nie jest uchylone i nie wymaga dokonywania nowego zajęcia przez komornika.
Jeśli zakład pracy nie dokonuje potrąceń z wynagrodzenia, lub dokonuje je w kwocie niższej to komornik nie może w drodze egzekucji ściągać tych potrąceń od pracodawcy, gdyż nie dysponuje tytułem wykonawczym przeciwko pracodawcy. W tym przypadku to wierzyciel musi wystąpić przeciwko pracodawcy o odszkodowanie, wykazując że odniósł szkodę na skutek zaniedbań zakładu pracy.