W dniu 19 sierpnia 2011 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Nowelizację tą podpisał Prezydent RP w dniu 7 września 2011r., przy czym wprowadzone zmiany mają obowiązywać od 11 lutego 2012r., za wyjątkiem zmian dotyczących wyższych kar za brak ubezpieczenia OC, które weszły w życie z dniem 1 stycznia 2012 r.
Znowelizowana ustawa nie odnosi się tylko i wyłącznie do posiadaczy pojazdów mechanicznych, ale obejmuje również obowiązkowe ubezpieczenie OC rolnika i właścicieli budynków rolniczych.
Najważniejszą, jak się wydaje wprowadzoną zmianą w stosunku do ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, którzy zakupili pojazd jest brak automatycznego wznowienia umowy ubezpieczenia, jeżeli nie została ona wypowiedziana. Oznacza to, że mimo braku wypowiedzenia umowy ubezpieczonemu nie będzie automatycznie przedłużana umowa, jak była to zazwyczaj praktykowane do chwili obecnej. Ponadto w wypadku kiedy kupujący nabędzie pojazd od zbywcy będzie on miał prawo do korzystania z umowy ubezpieczenia zbywcy do końca jej trwania.
W związku z nowelizacją od stycznia 2012 r. nastąpiła zmiana wysokości kar za brak obowiązkowego ubezpieczenia. Stawki te kształtują się następująco:
- dwukrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę – w wypadku samochodów osobowych
- trzykrotność minimalnego wynagrodzenia dla samochodów ciężarowych oraz ciągników samochodowych.
Ustawodawca przewidział także możliwość sprawdzenia informacji na temat tego, gdzie dana osoba ma wykupione ubezpieczenie OC pojazdu. Dane na ten temat mają być udostępniane przez stronę internetową UFG (Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny).
Nowością jest również sytuacja, w której klient (posiadacz pojazdu mechanicznego) będzie miał możliwość wypowiedzenia umowy ubezpieczenia OC, która automatycznie została przedłużona. Ma to na celu wyeliminowanie problemu tzw. podwójnego ubezpieczenia.
Istotne wydaje się także dodanie nowego przepisu, tj. art. 18, który uznaję, że złożenie wypowiedzenia lub odstąpienia od umowy ubezpieczenia obowiązkowego jest skuteczne z datą nadania oświadczenia w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego. Ponadto zgodnie z dodanym art. 16a zawiadomienia i oświadczenia składane w związku z zawartą umową ubezpieczenia agentowi ubezpieczeniowemu uznaje się za złożone zakładowi ubezpieczeń, w imieniu lub na rzecz którego agent ubezpieczeniowy działa. W związku z powyższym zakład ubezpieczeń nie może wyłączyć ani ograniczyć upoważnienia agenta ubezpieczeniowego do odbierania wspomnianych wyżej oświadczeń.
Udogodnieniem będzie także możliwość okazywania dowodu posiadanego ubezpieczenia w formie potwierdzenia ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartej w formie elektronicznej.
W znowelizowanej ustawie dodano również art. 8a, który ma zapobiec zatajaniu okoliczności, które mają znaczący wpływ na zwiększenie ryzyka ubezpieczeniowego. W sytuacji, gdy doszło do takiego naruszenia przez ubezpieczonego zakład ubezpieczeń ma prawo żądać odpowiedniej zmiany wysokości składki ubezpieczeniowej z uwzględnieniem zwiększenia prawdopodobieństwa wypadku ubezpieczeniowego wskutek okoliczności niepodanych do jego wiadomości.
Ustawodawca nałożył na ubezpieczyciela obowiązek dostarczania potwierdzenia zawarcia umowy dokumentem potwierdzenia w ciągu 14 dnia od jej zawarcia. Wydaje się słusznym zastosowanie takiego rozwiązania, gdyż dotychczas ubezpieczyciel nie miał ustawowo określonego terminu do dostarczenia takiego potwierdzenia ubezpieczonemu. W praktyce zdarzały się przypadki nawet wielomiesięcznego oczekiwania na taki dokument przez ubezpieczonego.
Kolejnym obowiązkiem, który został nałożony na ubezpieczyciela jest powinność wysłania ubezpieczonemu informacji o ubezpieczeniu na kolejny okres ubezpieczenia w terminie nie późniejszym niż 14 dni przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa została zawarta.
Informacja taka powinna zostać wysłana w postaci elektronicznej ( jeżeli zgodę na taki sposób składania oświadczeń wyraził ubezpieczany przy zawieraniu umowy) lub w formie pisemnej i musi zawierać w szczególności:
1) określenie wysokości składki ubezpieczeniowej w przypadku, gdy dojdzie do zawarcia następnej umowy ubezpieczenia;
2) pouczenie, że wysokość składki może ulec zmianie, jeżeli po wysłaniu informacji przez zakład ubezpieczeń wyjdą na jaw okoliczności mające wpływ na wysokość składki, oraz wskazanie tych okoliczności;
3) pouczenie o prawie wypowiedzenia dotychczasowej umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz o formie, możliwym sposobie oraz terminie złożenia tego wypowiedzenia;
4) pouczenie o skutkach tego wypowiedzenia oraz o skutkach braku tego wypowiedzenia.
Ustawodawca wprowadza także obowiązek zwrotu składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia , co wydaje się dość istotne z punktu widzenia konsumenta. Zwrot taki będzie musiał nastąpić niezwłocznie , nie później jednak niż w terminie 14 dni od wypowiedzenia umowy, odstąpienia od umowy od dnia złożenia oświadczenia o odstąpieniu lub od dnia powzięcia przez zakład ubezpieczeń wiadomości o rozwiązaniu umowy przed upływem okresu, na który została zawarta z innych przyczyn, niż wypowiedzenie lub odstąpienie. Natomiast zostały wykreślone z ustawy zapisy odnoszące się do regulacji ograniczających prawo uzyskania zwrotu składki z powodu szkody, która nastąpiła w okresie poprzedzającym rozwiązanie umowy oraz mówiące o tym, że zwrot składki przysługuje za każdy pełny miesiąc niewykorzystanego okresu ubezpieczenia.
Wnioskodawcy projektu mieli na celu poprawienie sytuacji ubezpieczających, ubezpieczonych oraz poszkodowanych oraz usprawnienie funkcjonowania rynku ubezpieczeń. Kwestia oceny tego czy im się to udało należy już do samych zainteresowanych. Choć zauważyć należy, że wprowadzone tutaj rozwiązania legislacyjne ułatwią w wielu wypadkach rozwiązanie problematycznych do tej pory kwestii.