Art. 22 i 23 Prawa upadłościowego i naprawczego (PUiN) określają jakie warunki musi spełniać wniosek o ogłoszenie upadłości czy to przez dłużnika czy przez wierzyciela. Trzeba te procedury dobrze znać, bo sądy gospodarcze często dokonują zwrotów takich wniosków. Uprawnionym do złożenia wniosku o upadłość jest zarówno dłużnik jak i wierzyciel, w zależności od tego kto składa wniosek o ogłoszenie upadłości, to różne są wymogi tego wniosku. Jest pewien zakres elementów, informacji tego wniosku, który trzeba w tym wniosku uwzględnić niezależnie od tego czy ten wniosek jest składany przez wierzyciela czy przez dłużnika i są te elementy obligatoryjne niezależnie kto ten wniosek składa i określa je art. 22 prawa upadłościowego i naprawczego. Wniosek o ogłoszenie upadłości ma charakter pisma procesowego, dlatego jest wymóg dokładnego określenia dłużnika.
Elementy obligatoryjne wniosku, niezależnie od tego kto składa wniosek zawiera art. 22 prawa upadłościowego i naprawczego, i tak:
Wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zawierać:
1) imię i nazwisko dłużnika, jego nazwę albo firmę, miejsce zamieszkania albo siedzibę, a gdy dłużnikiem jest spółka osobowa lub osoba prawna – reprezentantów spółki lub osoby prawnej i likwidatorów, jeżeli są ustanowieni, a ponadto w przypadku spółki imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania wspólników odpowiadających za zobowiązania spółki bez ograniczenia;
2) oznaczenie miejsca, w którym znajduje się przedsiębiorstwo lub inny majątek dłużnika;
3) wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie – chodzi o wskazanie, że zaszła przesłanka niewypłacalności ze względu na stan zadłużenia albo też niewykonywania pewnych obowiązków, zobowiązań;
4) informację, czy dłużnik jest uczestnikiem systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych w rozumieniu ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami (Dz. U. Nr 123, poz. 1351);
5) informację, czy dłużnik jest spółką publiczną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. Nr 184, poz. 1539).
Na tle art. 22 ust. 2 powstają pewne problemy, dlatego że wniosek o ogłoszenie upadłości np. składał radca prawny czy też sam przedsiębiorca, to czasami dołączano kserokopię odpisów z właściwego rejestru i poświadczano za zgodność z oryginałem.
Taki wymóg dołączenia odpisu z KRS czy innej ewidencji jest równie stawiany przy składaniu zgłoszeń wierzytelności, tak więc to nie jest problem, który występuje tylko przy składaniu wniosku o ogłoszeniu upadłości także przy zgłaszaniu wierzytelności, co jest ważne ze względu na to, że o ile krąg upadłych nie jest aż tak bardzo szeroki, to krąg podmiotów które są uczestnikami postępowania jest zdecydowanie bardziej szerszy. Każdy podmiot, który posiada jakąś wierzytelność w stosunku do upadłego musi ją zgłosić chyba, że zgodnie z ustawą jest z tego zwolniony i podlega uwzględnieniu z urzędu. Było takie orzeczenie, że w przypadku gdy pełnomocnikiem był radca prawny i adwokat, to oni mogą poświadczyć ten odpis i on nie musi mieć charakteru oryginalnego, jednakże jeżeli zależy nam na szybszym rozpatrzeniu wniosku i na tym żeby on nie został zwrócony z powodów braków formalnych, to lepiej jest dołączyć oryginał takiego odpisu, bo jeśli dołączymy odpis z KRS poświadczony za zgodność z oryginałem to zdarzają się zwroty. Tutaj sąd stwierdził, że przepis mówi o zaświadczeniu bądź oświadczeniu o wpisie do rejestru, a to nie jest równoznaczne z odpisem poświadczonym za zgodność z oryginałem i że nie są to przepisy szczególne do ogólnej części Kodeksu Postępowania Cywilnego (KPC), gdzie radca bądź adwokat ma uprawnienia do potwierdzania kopii za zgodność z oryginałem. Oczywiście można wówczas pisać zażalenia, ale zanim zostanie ono rozpatrzone to minie właściwy czas, co powoduje, że później zostanie wierzyciel uwzględniony w planie podziału i później wpłyną pieniądze. Dlatego lepiej złożyć oryginał – przy zgłoszeniu wierzytelności, natomiast przy wniosku o ogłoszeniu upadłości lepiej także na ten oryginał zwracać uwagę, bo to może być traktowane jako lex specialis.
Jeżeli chodzi o te elementy, które są uzależnione od tego, kto składa wnioski, to określa to art. 23 PUiN. I w tym przepisie wymienione są takie obligatoryjne jak gdyby załączniki, które stanowią jego integralną część, w przypadku gdyby ich brakowało albo zostały złożone w niewłaściwy sposób to traktuje się to, iż wniosek o ogłoszenie upadłości nie odpowiada wymogom ustawy na podstawie art. 28 i podlega zwrotowi.
Art. 23 PUiN:
1. Jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości zgłasza dłużnik, powinien we wniosku
dodatkowo określić, czy wnosi o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia
układu, czy też o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację jego majątku. Ponadto
do wniosku powinien dołączyć:
1) aktualny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników;
2) bilans sporządzony dla celów tego postępowania, na dzień nie późniejszy niż trzydzieści
dni przed złożeniem wniosku;
3) spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty, a także listę zabezpieczeń dokonanych przez wierzycieli na jego majątku wraz z datami ich ustanowienia;
4) oświadczenie o spłatach wierzytelności lub innych długów dokonanych w terminie sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku;
5) spis podmiotów zobowiązanych majątkowo wobec dłużnika wraz z adresami, z określeniem wierzytelności, daty ich powstania i terminów zapłaty;
6) wykaz tytułów egzekucyjnych oraz tytułów wykonawczych przeciwko dłużnikowi;
7) informację o postępowaniach dotyczących ustanowienia na majątku dłużnika hipotek, zastawów, zastawów rejestrowych i zastawów skarbowych oraz innych obciążeń podlegających wpisowi w księdze wieczystej lub w rejestrach, jak również o prowadzonych innych postępowaniach sądowych lub
administracyjnych dotyczących majątku dłużnika;
8) informację o miejscu zamieszkania reprezentantów spółki lub osoby prawnej i likwidatorów, jeżeli są ustanowieni.
2. Jeżeli dłużnik wnosi o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu, powinien ponadto dołączyć do wniosku:
1) propozycje układowe wraz z propozycjami finansowania wykonania układu;
2) rachunek przepływów pieniężnych za ostatnie dwanaście miesięcy, jeżeli obowiązany był do prowadzenia dokumentacji umożliwiającej sporządzenie takiego rachunku.