Umowa przewozu

Share on facebook
Facebook
Share on google
Google+
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn

Umowa przewozu uregulowana została w art. 774 kodeksu cywilnego i następne, jak także w ustawach szczególnych odnoszących się do poszczególnych rodzajów transportu. Oznacza to, że jeżeli np. transport kolejowy został uregulowany w ustawie szczególnej ( Prawo przewozowe), to przepisy kodeksu cywilnego mają zastosowanie jedynie pomocnicze (subsydiarne). W umowie tej jedna ze stron zobowiązuje się do przewiezienia osób lub rzeczy w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa , druga ze stron obowiązana jest do zapłaty w zamian za to wynagrodzenia. Wyróżnia się przewóz rzeczy oraz przewóz osób.

Kodeks cywilny w art. 776 stanowi, że w przypadku przewozu osób przewoźnik obowiązany jest do zapewnienia podróżnym odpowiadających rodzajowi transportu warunków bezpieczeństwa i higieny oraz takich wygód, jakie ze względu na rodzaj transportu uważa się za niezbędne. W ramach regulacji kodeksowych przewoźnikowi powierza się obowiązek sprawowania pieczy nad bagażem, który podróżny ze sobą przewozi. Jednak odpowiedzialność powstaje, gdy szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa. Za bagaż powierzony przewoźnikowi przewoźnik ponosi odpowiedzialność według zasad przewidzianych dla przewozu rzeczy.

      Roszczenia wynikające z umowy przewozu osób przedawniają się z upływem roku od dnia wykonania przewozu, jeżeli jednak nie doszło do realizacji umowy przewozu, roszczenia te przedawniają się z upływem roku od dnia kiedy miała być wykonana.
Szerzej została uregulowana tematyka przewozu rzeczy. Przepisy wskazują, że do podstawowych obowiązków wysyłającego należą: podanie przewoźnikowi swojego adresu oraz adresu odbiorcy, miejsca przeznaczenia, oznaczenie przesyłki według rodzaju, ilości, sposobu opakowania, jak również wartość rzeczy szczególnie cennych. Przewoźnik ma prawo żądania od wysyłającego wystawieniu listu przewozowego, który zawiera wyżej wymienione dane oraz inne konieczne, które wymagane są ze względu na specyfikę przewożonych rzeczy. Wysyłający powinien udostępnić przewoźnikowi wszelkie niezbędne dokumenty ze względu na przepisy celne, podatkowe czy administracyjne. Jeżeli wysyłający tego żąda przewoźnik zobowiązany jest do wydania odpisu listu przewozowego, a także zawiadamia  strony o dojściu przesyłki do miejsca przeznaczenia oraz o sytuacji kiedy odbiorca odmawia przyjęcia przesyłki lub z innego powodu niemożliwe jest jej doręczenie. W ostatniej ze wspomnianych sytuacji na przewoźniku ciąży obowiązek odpowiedniego zabezpieczenia przesyłki, z uwzględnieniem wskazówek wysyłającego. Jeżeli jednak przesyłka jest narażona na zepsucie albo jeżeli jej przechowanie wymaga kosztów, na które nie ma pokrycia, przewoźnik może ją sprzedać przy odpowiednim zastosowaniu przepisów o skutkach zwłoki kupującego z odebraniem rzeczy sprzedanej.
Przewoźnikowi przysługuje prawo odmowy przewozu, gdy stan przesyłki na to nie pozwala. Jeżeli brak jest zastrzeżeń co do stanu zewnętrznego przesyłki lub jej opakowania przyjmuje się domniemanie, że w chwila przyjęcia znajdowała się w należytym stanie.
Przez przyjęcie przesyłki i listu przewozowego odbiorca zobowiązuje się do zapłaty oznaczonych w liście przewozowym należności przewoźnika.
Jeżeli rozpoczęcie lub dokonanie umowy przewozu doznaje czasowej przeszkody wskutek okoliczności dotyczącej przewodnika, wysyłający ma możliwość odstąpienia od takiej umowy.  Gdy nastąpiło już częściowe wykonanie umowy wysyłający zobowiązany jest do zapłaty wynagrodzenia za odpowiednią część przewozu.
Odszkodowanie za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki w czasie od jej przyjęcia do przewozu aż do wydania odbiorcy nie może przewyższać zwykłej wartości przesyłki, chyba że szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika, jednak nie odpowiada za tzw. ubytki naturalne ( np. parowanie, zmniejszanie objętości ).
Kodeks cywilna dopuszcza sytuacje, w której przewoźnik może oddać przesyłkę do przewozu innemu przewoźnikowi na całą przestrzeń przewozu lub jej część. Jednak zasadą jest w takim wypadku ponoszenie przez przewoźnika odpowiedzialności za czynności dalszych przewoźników jak za swoje własne czynności.
Ponadto przewoźnikowi służy stawowe prawo zastawu na przesyłce, dopóki przesyłka znajduje się u niego lub u osoby, która ją dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nią rozporządzać za pomocą  dokumentów. Prawo to służy zabezpieczeniu roszczeń wynikających z umowy przewozu, w szczególności : przewoźnego, składowego, opłat celnych i innych wydatków, jak również dla zabezpieczenia takich roszczeń przysługujących poprzednim spedytorom i przewoźnikom.
Zgodnie z kodeksem cywilnym wszelkie roszczenia przeciwko przewoźnikowi wynikające z umowy przewozu wygasają wskutek zapłaty należności przewoźnika i przyjęcia przesyłki bez zastrzeżeń. Regulacje te nie mają zastosowania jeżeli dotyczą roszczeń z tytułu niewidocznych uszkodzeń przesyłki, jeżeli odbiorca w ciągu tygodnia od chwili przyjęcia przesyłki zawiadomił o nich przewoźnika.
Roszczenia z tytułu umowy przewozu rzeczy przedawniają się z upływem roku od dnia dostarczenia przesyłki, jeżeli jednak nastąpiła całkowita utrata przesyłki lub jej dostarczenia z opóźnieniem roszczenie przedawnia się od dnia kiedy przesyłka miała być dostarczona.

More to explorer