Ze świadczeniem pieniężnym wiąże się problem odsetek naliczanych. Odsetki są najczęściej charakteryzowane jako swego rodzaju zapłata za korzystanie z cudzego kapitału. Z punktu widzenia prawnego należy pamiętać, że do naliczania odsetek musi istnieć podstawa prawna. Nie ma więc jakiejś zasady, domniemania, że za korzystanie z cudzych środków należą się odsetki. Odsetek nie można domniemywać. Podstawą może być albo czynność, treść umowy, z tym, że wprowadzono pojęcie odsetek maksymalnych – art 359 Kodeksu Cywilnego (KC). Wynika z nich, że zastrzeżenie odsetek przekraczających maksymalną wartość (czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP), powoduje, zę przy przekroczeniu wchodzą odsetki maksymalne określone w ten sposób.
Odsetki mogą także wynikać z przepisów ustawy. Art. 481 KC reguluje kwestię odsetek za opóźnienie spełnienia świadczenia pieniężnego. Trzeba tu rozróżnić pojęcie opóźnienia i zwłoki. Opóźnienie polega na tym, że dłużnik nie spełnia terminowo świadczenia pieniężnego, bez swojej winy wskutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności. Wtedy wierzycielowi odsetki i tak się należą. Zgodnie z 481 § 3 KC w razie zwłoki dłużnika wierzyciel może domagać się także odszkodowania. A więc odsetki nie wyłączają w przypadku zwłoki takiej możliwości, jeżeli nastąpiło niewykonanie bądź nienależyte wykonanie świadczenia pieniężnego. Przy opóźnieniu należą się odsetki, a w razie zwłoki oprócz odsetek także naprawienie szkody na zasadach ogólnych.
Oprócz art. 481 KC podstawę do naliczania przewidują inne przepisy np. art 891 § 2 KC przy umowie darowizny. Jeżeli darczyńca opóźnia się, można domagać się odsetek za wytoczenie dopiero od dnia wytoczenia powództwa, a więc nie od momentu wymagalności. Podstawą ustanowienia odsetek może być też wyjątkowo orzeczenie sądu. Przykładem art. 212 § 3 KC dotyczący zniesienia współwłasności w przypadku zasądzenia dopłat lub spłat na korzyść współwłaścicieli, sąd może ustalić także wysokość i termin uiszczania odsetek.
Oczywiście, jeśli ustalimy, że odsetki w danym przypadku mają podstawę prawną, pojawia się problem ich wysokości. Jeśli odsetki są określone przez czynność prawną, to jest też rozstrzygnięta ich wysokość. Jeżeli ani w czynności prawnej ani w orzeczeniu sądu nie ma określonej wysokości, stosujemy tzw. odsetki ustawowe, które wbrew swojej nazwie wcale nie wynikają z ustawy, ale z rozporządzenia rady ministrów. Obecnie wynoszą 13 % w stosunku rocznym.
Z odsetkami wiąże się wiele ciekawych zagadnień, np. kwestia tego, czy wierzyciel może się zrzec odsetek za opóźnienie, czy ma obowiązek ich domagania się ich. Może się zrzec, aczkolwiek Sąd Apelacyjny w Katowicach ma inne zdanie. Sąd Najwyższy uchylił to orzeczenie SA Katowicach.
Dalej, czy można naliczać odsetki od odsetek, a więc czy mogą być one kapitalizowane – zasadniczo nie (występuje tzw. zakaz anatocyzmu). Z 482 KC wynika, że są wyjątki od zakazu anatocyzmu:
a) wierzyciel wytacza powództwo o odsetki. Od momentu wniesienia powództwa można naliczać odsetki od sumy głównej powiększonej o już naliczone odsetki
b) po powstaniu odsetek strony zgodziły się na kapitalizację (nie można się zgodzić z góry, te odsetki kapitalizowane musza już istnieć)
c) w przypadku kredytów czy pożyczek długoterminowych banki mogą zastrzegać możliwość kapitalizacji odsetek.