Koncepcja enumeracji pozytywnej – mamy wyliczone typy postanowień, na które służy skarga do sądu administracyjnego:
1. Postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie (ok. 20 postanowień w Kodeksie Postępowania Administracyjnego (KPA), w ordynacji podatkowej szerszy katalog – postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania podatkowego, postanowienie o pozostawieniu podania bez rozpoznania) – tę kategorię postanowień rozpatrujemy ją łącznie z kategorią czwartą – kryterium zaskarżalności jest bowiem takie samo; w obydwu kategoriach zastosowano koncepcję tzw. podwójnej kontroli określonego typu postanowienia – skoro bowiem ustawodawca zakłada, że postanowienie podlega kontroli na drodze administracyjnej, to przyjmuje, że dalej ta kontrola może być kontynuowana i prowadzona na drodze sądowoadministracyjnej. Pozostałe postanowienia są zaskarżane w odwołaniu od decyzji – kontrola kompleksowa. Kryterium zaskarżalności tego typu postanowień wynika wprost z normy prawnej.
2. Postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, które kończą postępowanie w sprawie (np. stwierdzenie niedopuszczalności odwołania, stwierdzenie uchybienia terminowi do wniesienia odwołania). Takie postanowienia mają charakter wyjątkowy, gdyż w KPA postanowienia co do zasady wydawane są w toku postępowania administracyjnego (akty procesowe), chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Jest bowiem możliwość, by postanowienie kończyło postępowanie administracyjne, czasem stanowiło ostatnią czynność tego postępowania. Niewiele jest takich postanowień kończących postępowanie w danej instancji, jako że formą zakończenia postępowania w danej sprawie co do zasady jest decyzja administracyjna. W tej kategorii mamy do czynienia z tzw. postanowieniami międzyinstancyjnymi, które sprzeciwiają się uruchomieniu postępowania odwoławczego, czy to w postępowaniu administracyjnym czy podatkowym. W art. 134 KPA uregulowano postanowienie stwierdzające niedopuszczalność odwołania i postanowienie stwierdzające uchybienie terminu do wniesienia odwołania – to typy postanowień tzw. ostatecznych, na które zażalenie nie przysługuje. Z takiego postanowienia organu można się wycofać, kierując skargę do sądu administracyjnego w trybie samokontroli, generalnie jednak szkoda, że nie ma możliwości zażalenia tego postanowienia. W tej kategorii mamy także postanowienie odmawiające przywrócenia terminu do wniesienia odwołania czy też zażalenia – kończą postępowanie w danej instancji, nie uruchamiając postępowania odwoławczego. Na gruncie ordynacji podatkowej jest jeszcze jedno postanowienie ostateczne – art. 222 jednak wymaga, by odwołanie od decyzji podatkowej było odwołaniem profesjonalnym – wymaga trzech elementów, które muszą się w jego treści znaleźć – zarzuty, istota żądania i dowody na poparcie żądania, jeżeli takie istnieją. Nie wystarczy powiedzieć, że nie jest się z decyzji zadowolonym. Jeżeli w odwołaniu nie będzie tych elementów – po wezwaniu do usunięcia tych braków – może zostać wydane postanowienie o pozostawieniu odwołania bez rozpoznania – ostateczne postanowienie, na które przysługuje skarga do sądu administracyjnego.
3. Postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym rozstrzygające sprawę co do istoty (uruchamiają skutki materialnoprawne) – nie ma takich przykładów w ustawach procesowych (KPA i ustawach o postępowaniu przed sądami). Są jednak dwa przykłady w KPA takich postanowień. Należy jednak zauważyć, że jednocześnie na te postanowienia służy zażalenie (wtedy można je już zakwalifikować do kategorii pierwszej – gdzie kryterium zaskarżalności jest to, że przysługuje na nie zażalenie): postanowienie
o współdziałaniu, o zajęciu stanowiska przez inny organ – zwłaszcza, gdy jest to postanowienie materialne – uzgodnienie, zgoda, działanie w porozumieniu oraz postanowienie o zatwierdzeniu ugody. Gdyby przepisy innych ustaw przewidywały takie postanowienia – to mogłyby być zaskarżone skargą do sądu administracyjnego – niektóre postanowienia z Prawa budowlanego – postanowienie o wstrzymaniu budowy – jest wydawane przez organ administracyjny.
4. Postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie (aktualne są tu uwagi dotyczące pierwszej kategorii postanowień).