Zmiany w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym od dnia 1 stycznia 2012 r.

Wprowadzone zmiany, które zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2012 r., określają podział obowiązków i praw między rodzicami a rodziną zastępczą bądź podmiotem  prowadzącym rodzinny dom dziecka albo kierującym placówką opiekuńczo-wychowawczą, regionalną placówką opiekuńczo-terapeutyczną lub interwencyjnym ośrodkiem preadopcyjnym.
Najbardziej doniosłą zmianą, jaką w.w. ustawa wprowadza do KRO, jest wprowadzenie do rozdziału II, księgi Ia, w tytule drugim KRO nowego oddziału 2a regulującego kwestię pieczy zastępczej. Przepisy te zawierają przede wszystkim prymat pomocy rodzinie naturalnej, nad umieszczaniem dziecka w pieczy zastępczej. Zgodnie z nowymi przepisami Umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej powinno nastąpić po wyczerpaniu wszystkich form pomocy rodzicom dziecka, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, chyba, że dobro dziecka wymaga zapewnienia mu niezwłocznie pieczy zastępczej. Uregulowany został też czas, jaki dziecko ma przebywać w pieczy zastępczej, a mianowicie do czasu zaistnienia warunków umożliwiających jego powrót do rodziny albo umieszczenia go w rodzinie przysposabiającej.
Istotną zmianą jest też zmiana rodzajów rodzin zastępczych, które będą mogły sprawować pieczę nad dzieckiem. Na chwilę obecną mogą to być:
1. rodzina zastępcza:
spokrewniona,
niezawodowa,
zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna;
2. rodzinny dom dziecka.
Zatem katalog ten został w istotny sposób ograniczony. Art. 1127 KRO wprowadza prymat rodzinnych form pieczy zastępczej nad formami instytucjonalnymi.
Godnymi uwagi są też zmiany dotyczące przysposobienia. Art. 1141 KRO stanowi, że poza dotychczasowymi wymaganiami przysposabiający ma obowiązek posiadać opinię kwalifikacyjną oraz świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez ośrodek adopcyjny. Kolejną zmianą w zakresie przysposobienia jest dodanie drugiego zdania w art.. 119¹ § 1 KRO, który na dzień dzisiejszy brzmi: Rodzice mogą przed sądem opiekuńczym wyrazić zgodę na przysposobienie swego dziecka w przyszłości bez wskazania osoby przysposabiającego. Rodzicom, którzy wyrazili taką zgodę, władza rodzicielska i prawo do kontaktów z dzieckiem nie przysługują. Zgodę tę mogą odwołać przez oświadczenie złożone przed sądem opiekuńczym, nie później jednak niż przed wszczęciem sprawy o przysposobienie.