Umowy międzynarodowe w zakresie unikania podwójnego opodatkowania to odpowiedź na potrzeby współczesnego świata, w którym coraz częstszym jest osiąganie przychodów z tytułu stosunku pracy lub z innych czynności prawnych w więcej niż jednym państwie. Celem tego typu umów jest uniknięcie nadmiernego uszczuplenia osiąganych przychodów, poprzez pobranie od nich podatku zarówno w państwie w którym zostały osiągnięte, jak i w kraju tzw. rezydencji podatkowej – czyli miejsca ześrodkowania interesów osobistych lub gospodarczych lub miejsca, w którym osoba przebywa przez większość czasu w roku ( w myśl Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – ma być to w sumie 183). W myśl polskich przepisów wystarczy aby spełnić jeden z tych warunków. Status rezydenta podatkowego wiąże się z nieograniczonym obowiązkiem podatkowym (opodatkowaniem wszystkich przychodów niezależnie od żródła ich uzyskania.
Umowa międzynarodowa jako źródło prawa, ma pierwszeństwo w stosowaniu przed ustawą, więc w przypadku zawarcia umowy o podwójnym opodatkowaniu pomiędzy dwoma państwami podatnik, którego przychody byłyby opodatkowane w obu państwach odpowiada na zasadach określonych przez umowę, nie zaś na podstawie przepisów obu krajów jednocześnie. Konwencja OECD o podwójnym opodatkowaniu określa podstawowe elementy jakie powinny być określone w modelowej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania takie jak: określenie dwóch stron pomiędzy którymi zawierana jest umowa, rodzajów podatków jakie są uregulowane w świetle umowy, jednolitego pojęcia rezydenta podatkowego, zakresu pomocy w informowaniu się krajów o poborze podatków, zasady współpracy przy egzekucji roszczeń, procedury porozumiewania się i wymiany informacji, ustalenie wzajemnych zasad traktowania obywateli, w tym przede wszystkim zasady ich równego traktowania w zakresie poboru podatków w obu państwach i zasady niedyskryminacji.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 4a ustanawia ogólną regułę braku podwójnego opodatkowania. W zależności jednak od tego, czy Polska ma z danym krajem zawartą stosowną umowę reżim jakiemu podlega podatnik jest inny. W przypadku posiadania zawartej umowy podatnik może uiścić podatek na podstawie metody wyłączenia z progresja, co oznacza, że w Polsce wyłącza się z podstawy opodatkowania dochody uzyskane za granicą – zwolnione na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Jednak dla ustalenia stawki podatku od pozostałych dochodów –podlegających opodatkowaniu w Polsce – stosuje się stawkę opodatkowania właściwą dla całego dochodu (to jest uzyskanego w Polsce i zagranicą). Tak przewidują m .in. umowy z Niemcami, Francją, Hiszpanią, Włochami, Norwegią, Grecją, Wielką Brytanią, Irlandią, Austrią, Albanią, Cyprem).
Drugą stosowaną metodą jest metoda proporcjonalnego odliczenia) oznacza, że dochód osiągany za granicą jest opodatkowany w Polsce, ale od należnego podatku odlicza się podatek zapłacony za granicą. Odliczenie to możliwe jest tylko do wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód uzyskany w obcym państwie. Taką regulację wprowadzają np. umowy zawarte z: Finlandią, Danią, Belgią, Rosją, Stanami Zjednoczonymi Ameryki, Australią.) Metodę tę stosują również podatnicy, którzy uzyskują dochody z pracy wykonywanej w państwach, z którymi Polska nie zawierała umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub ze źródeł przychodów położonych w tych państwach.
W przypadku państw, z którymi Polska nie ma zawartej umowy o podwójnym opodatkowaniu stosuje się przepisy art. 27 ust 8 i 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wyrażającej metodę wyłączenia z progresją.