Zmowa cenowa regulowana jest Ustawą o Ochronie Konkurencji i Konsumentów. Ustawa ta, określa sposoby ochrony konkurencji oraz warunki rozwoju konkurencji. Dodatkowo w ustawie zostały zawarte tryby i procedury mające na celu przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom m.in. zmowie cenowej przedsiębiorców. Przepisy regulują dwie kategorie czynów zakazanych: wykorzystywanie pozycji dominującej na rynku ( w sytuacji narzucania przez podmiot z większościowym udziałem na rynku, swoich rażących warunków) oraz zawieranie przez przedsiębiorstwa porozumień mających na celu ograniczenie konkurencji. Porozumienia takie mogą między innymi polegać na ustalaniu ceny, uzgadnianiu przetargów czy ograniczaniu dystrybucji produktu.
Na czym, tak w zasadzie, polega zmowa cenowa?
Zmowa cenowa będzie polegała na narzuceniu ceny minimalnej dla sprzedawców i tym samym zaburzenie ekonomicznej zasady prawa popytu i podaży, kiedy to w dużej mierze konsumenci wyrażają poprzez swoje zachowania chęć kupna produktu. Zgodnie z Ustawą o Ochronie Konkurencji i Konsumentów działania takie są nielegalne, gdyż dążą do wyeliminowania lub ograniczenia konkurencji na rynku danego dobra. Zmowa cenowa jest szczególnie dotkliwa dla konsumentów, gdyż w jej wyniku, nabywca nie jest w stanie zakupić produkt po cenie niższej niż ustalona w zmowie cenowej. W wyniku zmowy cenowej przedsiębiorcy, którzy zawarli takie porozumienie, nie muszą dbać o jakość produktu, czy o obniżanie cen w celu zdobycia klienta, gdyż na rynku ustalona jest cena minimalna na produkt.
Ustawa zakazuje bezpośredniego ustalania cen, czyli cen sztywnych (np. minimalnych czy z przedziału cenowego). Działanie takie, dotyczy również składników ceny danego towaru tzn. rabatów, czy też innych elementów, które składają się na cenę ostateczną. Zakazane są również działania mające wpływ na ustalenie składników ceny np. warunków gwarancji na produkt.
Niezgodne z ustawą jest również ustalanie polityki cenowej np. wskazanie, że zmiana ceny nie może nastąpić bez zgody innych przedsiębiorców, którzy zawarli porozumienie.
Porozumienia między przedsiębiorcami należą do normalnego zjawiska w gospodarce wolnorynkowej. Jednakże należy odpowiedzieć sobie na pytanie, które porozumienia będą zgodne z ustawą o Ochronie Konkurencji i Konsumentów, a które z nich będą z nią w sprzeczności. Zasadnicze jest, czy w wyniku zawarcia porozumienia konkurencja na rynku zostanie ograniczona, jeżeli tak jest, wówczas podejmowanie takiego porozumienia jest niezgodne z prawem.
Jakie kary grożą za naruszenie Ustawy o Ochronie Konkurencji i Konsumentów?
Za umyślne bądź nieumyślne naruszenie przepisów grozi kara do 10% przychodu przedsiębiorstwa osiągniętego w roku poprzedzającym rok, w którym kara została nałożona. W sytuacji braku przychodu, wówczas kara może wynosić do dwustukrotności przeciętnego wynagrodzenia za pracę. W sytuacji braku współpracy podczas kontroli, przedsiębiorca może spodziewać się dodatkowych kar pieniężnych. Możliwe jest również obniżenie wymiaru kary, w sytuacji gdy przedsiębiorca współpracuje z organem kontroli, a mianowicie ujawnia dowody i informacje dotyczące porozumienia naruszającego ustawę.