Od 2009 r. instytucja uznania dziecka posiada nazwę uznania ojcostwa.
Podstawową rolę przy uznaniu ojcostwa spełnia przesłanka braku ustalenia ojcostwa innego mężczyzny, z tym że chodzi tutaj zarówno o domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki, jak i o ustalenie pochodzenia dziecka od innego mężczyzny.
Nie można uznać dziecka:
– urodzonego w czasie trwania małżeństwa dopóki ojcostwo męża nie zostanie zaprzeczone prawomocnym wyrokiem sądowym, a także
– którego pochodzenie zostało już ustalone przez uznanie ojcostwa lub na drodze sądowego ustalenia ojcostwa.
Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy realizuje zasadę niepodzielnego stanu cywilnego, ponieważ dziecko może mieć tylko jednego ojca.
Inne przesłanki uznania ojcostwa mają na względzie cechy odnoszące się bezpośrednio do osób, których dotyka akt uznania oraz wymogi formalne dla dokonania tej czynności prawnej.
1. Dotyczące dziecka.
– można uznać ojcostwo dziecka poczętego – można także uznać jeszcze nie urodzone, ale już poczęte (nasciturusa) – (na podstawie zaświadczenia lekarskiego). Gdy mężczyzna uznał dziecko poczęte, a urodziły się trojaczki to oczywiście – uznaje się całą trójkę.
– można uznać dziecko małoletnie
– nie można uznać dziecka pełnoletniego.
Ojcostwo jest uzależnione od macierzyństwa. Pochodzenie od oznaczonej kobiety jest prawnie ustalone, zatem nie można uznać ojcostwa ani jeśli nie jest znana jego matka (rodzice nieznani), ani w przypadku zaprzeczenia macierzyństwa kobiety wpisanej do aktu urodzenia jako matka. Nie można uznać ojcostwa dziecka przysposobionego za zgodą rodziców bez wskazania osoby przysposabiającego.