Co musi zawierać wyrok rozwodowy:
1. Kwestię winy – jeśli zgodne żądanie będzie małżonków w tym zakresie, to sąd nie orzeknie.
2. Kwestię władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga – można powierzyć władze jednemu, a drugiego ograniczyć do określonych uprawnień i obowiązków. W tym zakresie sąd przejmuje uprawnienia sądu opiekuńczego. Można władzy pozbawić, ograniczyć, zawiesić. W szczególnych wypadkach można pozostawić pełną dla obu (jak są poprawne stosunki i np. mieszkają blisko siebie). Potem może to zmienić sąd opiekuńczy – jak zmienią się okolicznosci przyjęte przez sąd rozwodowy.
3. W jakiej wysokości każdy obowiązany jest do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania (ewentualne alimenty na dziecko) – najczęściej ta osoba, która „dostaje” dziecko wykonuje swe obowiązki przez jego wychowanie i dbanie, a druga płaci alimenty.
4. O sposobie korzystania z mieszkania (jeżeli zajmują wspólne) przez czas ich wspólnego zamieszkania – sąd określa sposób korzystania do czasu wspólnego zamieszkiwania i dotyczy to tylko stosunków między małżonkami, a nie w stosunku do osób trzecich (jeden pokój dla jednego, drugi dla drugiego). 5. O kontaktach rodziców z dzieckiem – np. przebywanie z dzieckiem i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość.
Co może zawierać wniosek rozwodowy (na wniosek jednego bądź obojga):
1. Obowiązek alimentacyjny miedzy małżonkami (art. 60 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego – KRO) – tych kwestii można także dochodzić w odrębnym postępowaniu, jednak w postępowaniu rozwodowym wystarczy żądanie (z urzędu sąd nie orzeknie), jeśli osobno, to trzeba składać dodatkowy pozew. Małżonek, który nie został uznany za wyłącznie winnego (albo nie było orzekania, albo wina obu), jeśli popadł w niedostatek może żądać od drugiego środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego i możliwością zarobkowym drugiego (czyli tyle ile mu trzeba z zastrzeżeniem, że tyle ile ten drugi jest w stanie udźwignąć). Jeśli jeden został uznany za wyłącznie winnego to, a rozwód spowodował u drugiego (niewinnego) istotne pogorszenie sytuacji materialnej, to sad może zobowiązać tego wyłącznie winnego do przyczyniania się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb, chociażby ten nie pozostawał w niedostatku. W tym przypadku jedynym warunkiem jest pogorszenie stopy życiowej. Alimentów nie może żądać małżonek winny od niewinnego. Jeśli obowiązek nałożono na niewinnego (czyli w zasadzie jedynie w sytuacji, gdy sąd nie orzekał o winie) zobowiązanie wygasa po 5 latach od orzeczenia rozwodu – chyba, że sąd ze względu na wyjątkowe okoliczności na żądanie uprawnionego okres ten przedłuży. Zawsze obowiązek wygasa po zawarciu przez uprawnionego drugiego małżeństwa. Zawarcie małżeństwa przez zobowiązanego nie powoduje wygaśnięcia obowiązku – może jednak w zależności od okoliczności spowodować ewentualną zmianę wysokości alimentów, gdyż zmienia się jego sytuacja majątkowa. W pozostałym zakresie stosuje się przepisy o obowiązku alimentacyjnym pomiędzy krewnymi.
2. Eksmisje jednego z małżonków z mieszkania – jest to sytuacja wyjątkowa, gdy małżonek swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie. Nie dotyczy to sytuacji gdy mieszkanie jest z odrębną własnością tego małżonka lub jest to mieszkanie służbowe. Jeśli oddali sąd wniosek o eksmisję, to orzeka o sposobie zamieszkania. Eksmisja nie powoduje pozbawienia jego prawa do lokalu, ponieważ można później dochodzić w postępowaniu „działowym”.
3. O podziale wspólnego mieszkania (na zgodny wniosek) lub przyznaniu mieszkania jednemu z nich, jeśli drugi wyraża zgodę na opuszczenie bez lokalu zamiennego lub pomieszczenia zastępczego, jeżeli te sytuacje są możliwe. Tu musi być wspólny wniosek, a możliwe to jest gdy małżonkowie mają wspólny tytuł i na ich wniosek powstają dwa odrębne mieszkania. Ewentualnie przyznanie jednemu z nich, gdy on wyrazi zgodę.
4. O podziale majątku – jeśli nie doprowadzi to do nadmiernej zwłoki w postępowaniu. To rzadko jest orzekane, bo zazwyczaj przedłuża postępowanie i najczęściej zostawia się ten wniosek bez rozpoznania a sprawa toczy się w sadzie rejonowym w nieprocesie. 5. O powierzeniu wykonywania władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka.
Po rozwodzie w ciągu trzech miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia małżonek, rozwiedziony, który zmienił nazwisko może powrócić do poprzedniego poprzez złożenie stosownego oświadczenia przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego. Nie dotyczy to przypadku separacji.
Obowiązuje w Polsce zasada integralności wyroku rozwodowego – gdy zatem jest skuteczna apelacja kwestionująca winę, to powoduje to uchylenie całego wyroku. Natomiast jeśli były kwestionowane tylko elementy, które nie są obligatoryjne w rozwodzie (jak alimenty dla małżonków) to sam rozwód nie zostaje uchylony.
Druga zasada to zasada wyłączności sądu rozwodowego określona w art. 445 i art. 4451 Kodeksu Postępowania Cywilnego (KPC) – to znaczy sprawy toczące się już związane z wyrokiem rozwodowym są zawieszane oraz nie mogą być wszczynane nowe sprawy z tym związane w czasie toczącego się postępowania rozwodowego.
Wyrok w sprawie rozwodowej (orzekający rozwód) korzysta z powagi rzeczy osądzonej. Nieco inaczej jest jednak, gdy oddalono pozew – wydaje się, że w razie zmiany okoliczności (skądinąd prawdopodobnej) można wnieść nowy pozew i uwzględnia się ponownie całokształt sprawy. Podobnie gdy pozew oddalano ze względu na to, że żądał go małżonek wyłącznie winny – w takim wypadku ten drugi może od razu wnieść pozew i uzyskać orzeczenie (ale raczej nie wiąże rozstrzygnięcie tego pierwszego).