Becikowe, czyli jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka. Przysługuje wszystkim, niezależnie od uprawnień do dodatku z tytułu urodzenia dziecka oraz od dochodu rodziny, w wysokości 1000 zł na dziecko. Wprowadzone zostało Ustawą z dnia 29 grudnia 2005 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych. Becikowe to świadczenie rodzinne, wolne od podatku dochodowego.
Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka przysługuje:
- matce,
- ojcu lub
- opiekunowi prawnemu dziecka.
Pisemny wniosek o becikowe można złożyć w urzędzie gminy lub w ośrodku pomocy społecznej (w miejscu, w którym wypłacane są świadczenia rodzinne) w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka (zmiana wprowadzona w czerwcu 2007 roku, wcześniej obowiązywał termin 3 miesięcy). Wniosek złożony po terminie będzie pozostawiony bez rozpoznania.
Do wniosku o becikowe należy dołączyć następujące dokumenty:
a) dokument stwierdzający tożsamość osoby ubiegającej się o becikowe;
b) skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub inny dokument urzędowy potwierdzający datę urodzenia dziecka;
c) pisemne oświadczenie, że na dziecko nie zostało wcześniej pobrane becikowe np. przez drugiego z rodziców);
d) zaświadczenie lekarskie o opiece medycznej od 10 tygodnia ciąży.
Od 1 stycznia 2012 r. do otrzymania becikowego ponownie wymagane jest przedstawienie zaświadczenia lekarskiego o pozostawaniu pod opieką medyczną przez okres co najmniej od 10 tygodnia ciąży – do porodu. Zaświadczenie potwierdza fakt odbycia co najmniej trzech wizyt u ginekologa – w każdym trymestrze ciąży. Musi zostać wypisane na specjalnym formularzu określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 18 września 2009 r. „w sprawie formy opieki medycznej nad kobietą w ciąży, uprawniającej do dodatku z tytułu urodzenia dziecka”. Formą opieki medycznej, o której mowa w rozporządzeniu, są świadczenia zdrowotne udzielane w ramach:
- podstawowej opieki zdrowotnej;
- ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych;
- leczenia szpitalnego.
W marcu bieżącego roku Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych, przedłożony przez ministra pracy i polityki społecznej. Od 1 stycznia 2013 r. jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka, ma trafiać jedynie do rodzin uzyskujących roczne dochody poniżej 85 tys. zł. Celem jest, aby dodatkową pomoc od państwa uzyskiwały rodziny najbardziej potrzebujące, czyli takie w których dochód w przeliczeniu na osobę nie przekracza 1922 zł. Kwotę tę skalkulowano dla progu podatkowego (85 tys. zł) i rodziny trzyosobowej. Oznacza to, iż rodzice ubiegający się o becikowe będą musieli złożyć oświadczenia lub zaświadczenia dokumentujące ich dochody. Co więcej,
wysokość kryterium dochodowego, uprawniającego do otrzymania becikowego, będzie weryfikowana co 3 lata (z uwzględnieniem wyników badań progu wsparcia dochodowego rodzin). Oznacza to, że taka kolejna weryfikacja nastąpi w 2015 r.
Często nazwą „becikowe” określa się nie tylko jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka, ale także dodatek do zasiłku rodzinnego oraz tzw. becikowe samorządowe.
Dodatek do zasiłku rodzinnego to świadczenia przysługujące osobie (rodzinie) uprawnionej do zasiłku rodzinnego (tzn. gdy dochód netto na osobę w rodzinie nie przekracza 504 zł a w przypadku gdy w rodzinie jest dziecko niepełnosprawne – 583 zł).
Część samorządów na podstawie podjętych przez siebie uchwał zdecydowało o wypłacaniu (z własnych środków) obok jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka dodatkowego świadczenia – tzw. becikowe samorządowe. Jednak to czy w danej gminie owo dodatkowe świadczenie jest wypłacane, komu i w jakiej wysokości zależne jest od woli samorządu.