Uprawnienia z tytułu rękojmi na gruncie kodeksu cywilnego przysługują kupującemu w sytuacji jeśli jest osobą prawną lub zarówno sprzedający jak i kupujący są osobami fizycznymi i nie są przedsiębiorcami albo przedmiotem sprzedaży była nieruchomość czy też energia elektryczna, gaz i woda sprzedawane w niekreślonej ilości lub objętości. W przeciwnym razie kupujący może skorzystać z bardzo szerokich możliwości dochodzenia swoich roszczeń na gruncie ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej z dnia 27 lipca 2002 r. Zarówno przepisy prawa cywilnego jak i wspomnianej ustawy przewidują też uprawnienia gwarancyjne kupującego, choć kształtują je nieco inaczej.
Rękojmia jest rodzajem odpowiedzialności sprzedawcy, na zasadzie ryzyka, za wady fizyczne i prawne rzeczy, którą sprzedał kupującemu w drodze umowy sprzedaży. Wada fizyczna może polegać na tym, że rzecz nie ma odpowiednich właściwości, o której zapewniał sprzedawca w umowie. Ponadto taka sama sytuacja występuje gdy rzecz posiada cechy, które zmniejszają jej wartość czy też użyteczność ze względu na cel oznaczony w umowie lub wynikający z innych okoliczności, czy też samego przeznaczenia rzeczy. Wadą fizyczną jest też niekompletność rzeczy, gdy sprzedawca nie wydał koniecznej instrukcji obsługi czy informacji warunkującej prawidłowe korzystania z niej. Wady prawne natomiast to fakt iż rzecz stanowi własność osoby trzeciej lub jest obciążona prawem tej osoby, np. zastawem, czy jest przedmiotem umowy najmu. Kupujący posiada uprawnienie z tytułu rękojmi jeśli nie wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy, lub w chwil wydania rzeczy, w przypadku gdy przedmiotem sprzedaży są rzeczy oznaczone co do gatunku lub mające powstać w przyszłości. Ponadto przy wadach fizycznych musi on zawiadomić sprzedawcę o wadzie w ciągu miesiąca od jej wykrycia. Gdy charakter sprzedaży w danych stosunkach jest zwyczajowo taki, ze rzecz podlega zbadaniu przez kupującego, termin miesięczny liczony jest od momentu w którym sprzedawca przy zachowaniu należytej staranności mógł wadę wykryć. W stosunkach między osobami prowadzącymi działalność gospodarczą końcowym terminem jest chwila gdy kupujący może zbadać rzecz w sposób i w czasie przyjętym dla tego rodzaju rzeczy. Krótsze terminy mogą dotyczyć produktów żywnościowych. Aby je zachować wystarczy wysłanie listu poleconego przed ich upływem. Należy jeszcze raz podkreślić, że ten szczególny wymóg zawiadomienia sprzedawcy dotyczy wad fizycznych, natomiast nie jest konieczny w razie wystąpienia wady prawnej. Kodeks cywilny przewiduje jeszcze inne mogące wystąpić sytuacje, takie jak zatajenie wady rzeczy (art. 564 k.c.).
Uprawnienie z tytułu rękojmi polegają na możliwości odstąpienia od umowy(chyba, że sprzedawca niezwłocznie dostarczy rzecz wolną od wad lub wady usunie), żądaniu obniżenia ceny czy też dostarczenia rzeczy wolnej od wad. To ostatnie uprawnienie ma zastosowanie tylko do rzeczy oznaczonych co do gatunku. Natomiast w przypadku rzeczy oznaczonej co do tożsamości kupujący może żądać usunięcia wady. Ponadto w przypadku wady fizycznej kupującemu przysługuje tez roszczenie odszkodowawcze jeżeli poniósł szkodę na skutek istnienia wady, jeśli sprzedawca ponosi za to odpowiedzialność (art. 566 k.c.). Uprawnienia kupującego z tytułu rękojmi co do wad fizycznych wygasają po upływie roku od dnia wydania rzeczy, a w przypadku budynków po upływie trzech l at. Jednak w przypadku wad prawnych termin ten jest zawsze roczny i liczy się go od momentu dowiedzenia się o wadzie. Należy podkreślić, że niezależnie od rodzaju wady, gdy sprzedawca ją podstępnie przed kupującym zataił, uprawnienia z tytułu rękojmi nie zostaną wyłączone przez upływ wskazanych wyżej terminów.
Niezależnie od uprawnienia z tytułu rękojmi kupującemu może przysługiwać gwarancja co do jakości przedmiotu sprzedaży. W tej sytuacji gwarant (a więc np. sprzedawca) zobowiązuje się w postaci dodatkowego zastrzeżenia umownego do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub dostarczenia rzeczy wolnej od wad, jeśli ujawnią się one w oznaczonym terminie. Na gruncie kodeksu cywilnego, gdy nie zastrzeżono inaczej termin ten wynosi rok odkąd rzecz została kupującemu wydana. Odpowiedzialność gwarancyjna obejmuje tylko wady, które wynikły z przyczyn tkwiących w samej rzeczy (art. 578 k.c.). Wymaga podkreślenia fakt, że w przypadku dostarczenia kupującemu rzeczy wolnej od wad, albo wymiany części lub dokonania istotnych napraw przez gwaranta termin gwarancji biegnie na nowo od tej chwili. Często niejasnym pozostaje fakt rozróżnienia na gwarancję producenta i serwisową. W przypadku tej pierwszej uprawnienia gwarancyjne wykonywane są przez samego gwaranta, w przypadku gwarancji serwisowej uprawnienia te są spełniane przez jednostkę, na podstawie umowy gwaranta z ta placówką handlową.
Roszczenia z tytułu gwarancji lub rękojmi mogą być dochodzone w postępowaniu uproszczonym (art.5051 k.p.c. ).