9 stycznia 2013 r. to dzień wejścia w życie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1219/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. ustanawiającego przepisy przejściowe w zakresie dwustronnych umów inwestycyjnych między państwami członkowskimi a państwami trzecimi (Dz.UrzUEL.2012.351.40). Dotyczy ono statusu dwustronnych umów inwestycyjnych państw członkowskich na mocy prawa Unii Europejskiej oraz ustanawia zasady, warunki i procedury, w ramach których państwa członkowskie są upoważnione do zmiany lub zawarcia dwustronnych umów inwestycyjnych.
W rozumieniu Rozporządzenia termin „dwustronna umowa inwestycyjna” oznacza każdą umowę z państwem trzecim, która zawiera postanowienia dotyczące ochrony inwestycji. Niniejsze rozporządzenie obejmuje tylko te postanowienia dwustronnych umów inwestycyjnych, które dotyczą ochrony inwestycji. Do dnia 8 lutego 2013 r. lub w terminie 30 dni od dnia przystąpienia do Unii państwa członkowskie powiadamiają Komisję o wszystkich dwustronnych umowach inwestycyjnych z państwami trzecimi, które zostały podpisane przed dniem 1 grudnia 2009 r. lub przed dniem ich przystąpienia do Unii – w zależności od tego, która z tych dat jest późniejsza – oraz które państwa członkowskie chcą utrzymać w mocy lub w przypadku których chcą pozwolić, aby weszły w życie na mocy niniejszego rozdziału. Do powiadomienia dołącza się kopię tych dwustronnych umów inwestycyjnych. Państwa członkowskie powiadamiają również Komisję o wszelkich dalszych zmianach statusu tych umów.
W przypadku gdy państwo członkowskie zamierza rozpocząć negocjacje z państwem trzecim w celu zmiany lub zawarcia dwustronnej umowy inwestycyjnej, powiadamia ono Komisję na piśmie o swoim zamiarze. Komisja wówczas upoważnia bądź nie do negocjacji państwo członkowskie oraz uczestniczy w negocjacjach.
To ważny krok w kierunku wdrożenia w życie wspólnej polityki inwestycyjnej Unii, jak to przewiduje Traktat z Lizbony. To bardzo ważna decyzja dla przedsiębiorców z Unii Europejskiej, którzy inwestują w krajach trzecich. Ujednolicono warunki ochrony inwestycji w krajach spoza UE. Rozporządzenie z jednej strony zapewnia takie same warunki wszystkim inwestorom unijnym; z drugiej przyznaje Komisji Europejskiej wystarczające kompetencje do negocjowania nowych lub korygowania już istniejących umów z krajami trzecimi i w perspektywie do stworzenia systemu umów unijnych w zakresie ochrony inwestycji. Będą one stopniowo zastępować stare umowy bilateralne państw członkowskich.
Łukasz Mizera – radca prawny
