Dziedziczenie środków na rachunkach bankowych

Share on facebook
Facebook
Share on google
Google+
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn

Przepisy prawa bankowego regulują tę kwestię.

Nie ma znaczenia, czy mamy ustanowione dla innych osób pełnomocnictwo w kwestii dotyczących indywidualnych rachunków bankowych, gdzie mamy do czynienia z jedną osobą uprawnioną. Ta kwestia unormowana jest w art 55, art 56 prawa bankowego. Należy zwrócić uwagę, iż po zmianie prawa bankowego, która nastąpiła 1 maja 2004 r. wyłączono z zakresu tych przepisów rachunki, związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Kiedyś regulacja była uniwersalna i nie rozróżniano rachunków indywidualnych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej i rachunków indywidualnych z nią niezwiązanych. Na dzień dzisiejszy te regulacje dotyczą tylko rachunków prywatnych nie związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej i przy tej okazji pojawia się pytanie, co w przypadku dziedziczenia ze środkami zgromadzonymi na rachunku związanym z przedsiębiorstwem ? – należy przyjąć, że podlegają one dziedziczeniu na zasadach ogólnych wraz z samym przedsiębiorstwem.
Natomiast, jeśli chodzi o szczególne regulacje znajdujące się w prawie bankowym, to one sprowadzają się do tego, że te środki zgromadzone na indywidualnych rachunkach bankowych mogą być rozdysponowane na rzecz osób, które nie są spadkobiercami, mamy tutaj następujące tytuły prawne z których można te środki pozyskać np.
a) można z tych rachunków domagać się pokrycia kosztów pogrzebu posiadacza tegoż rachunku, warunkiem jest przedstawienie w banku rachunków stwierdzających poniesienie tych kosztów z tym, że jest tu zastrzeżenie, że te koszty nie mogą przekraczać kosztów zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w danym środowisku (koszty pochówku, odzieży, stypy, postawienia nagrobka). Koszty pochówku mogą być pokryte z tych środków, jeśli nie są pokrywane z innych źródeł np. z zasiłku pogrzebowego.
b) można z tych środków zgromadzonych na idywidualnym rachunku bankowych domagać się zwrotu świadczeń, emerytalno – rentowych uzyskanych za okres po śmierci posiadacza rachunku; ZUS czy inny organ rentowy może zwrócić się do banku o zwrot tych środków.
c) środki te mogą być wypłacone osobie na rzecz której zmarły uczynił dyspozycje, na wypadek śmierci, każdy posiadacz indywidualnego rachunku bankowego może wskazać osobę, której środki zgromadzone na tym rachunku mają przypaść po jego śmierci, te dyspozycje można zmieniać. Ale ta dyspozycja nie zawsze może odnosić się do wszystkich środków – górna granica to jest 20-krotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród i zysku ogłaszany przez Prezesa GUS za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku – za miesiąc poprzedzający miesiąc przed datą śmierci. Kto może być tą osobą wskazaną ? – może być nią małżonek, zstępny, wstępny lub rodzeństwo- tylko te osoby. Należy zaznaczyć, że do przed 1 maja 2004 r takiego ograniczenia nie było, można było wskazać dowolną osobę fizyczną, czy prawną, dlatego też nowelizacja zastrzega, że te dyspozycje dokonane przed 2004 r są aktualne i skuteczne.

Czy jeżeli ktoś dokonał kilku dyspozycji, na różnych rachunkach bankowych, to, czy na każdym rachunku obowiązuje ten sam limit ? – obecnie jest to uregulowane w ten sposób, że jeżeli zmarły kilku dyspozycji to dyspozycja wydana później ma pierwszeństwo przed dyspozycją wydaną wcześniej. I wszystkie te dyspozycje muszą się zmieścić w tym samym limicie. Jeśli ktoś najpierw na jednym rachunku wskazał jedną osobę, a na drugim kogoś innego i na obu rachunkach miał tyle środków, że ta maksymalna kwota mogła być zrealizowana, to tylko ten drugi będzie mógł z tego uprawnienia skorzystać. Banki mogą o tym nie wiedzieć, ale wtedy ten który weźmie pieniądze, który nie miał do tego prawa, ma obowiązek zwrotu tych środków, ale nie do banku, tylko spadkobiercom posiadacza rachunku. W pozostałym zakresie środki które nie są objęte tymi trzema tytułami wskazanymi wyżej należą do spadku, czyli to, co zostanie, należy do spadku.

Sytuacja związana z działaniem pełnomocnika jedynego posiadacza rachunku bezpośrednio po śmierci posiadacza.

Jest to działanie niezgodne z prawem, gdyż pełnomocnictwo wygasa wraz ze śmiercią mocodawcy i wtedy czy to spadkobiercy, czy beneficjeńci którzy zostali przez zmarłego wskazani mogą od takiej osoby domagać się zwrotu tych pieniędzy.
Beneficjent wskazany przez posiadacza rachunku musi wiedzieć, że on został wskazany, gdyż, jeżeli nie wie, to bank go o tym nie zawiadomi, ponieważ bank nie ma takiego obowiązku. Bank nie ma też w tym interesu, chyba, że taki obowiązek na siebie przyjmie na podstawie umowy rachunku bankowego. Zdarzają się jednak takie sytuacje, że banki od beneficjentów domagają się dokumentów np. stwierdzenia nabycia spadku, co jest niepotrzebne. Jedynym dokumentem do otrzymania środków jest akt zgonu posiadacza rachunku.

More to explorer