Egzekucja z wynagrodzenia za pracę

Egzekucja z wynagrodzenia za pracę została uregulowana w art. 880-888 Kodeksu postępowania cywilnego (dalej k.p.c.). To jeden ze sposobów egzekucji świadczeń pieniężnych. Umożliwia wierzycielowi w miarę szybkie i skuteczne odzyskanie swojej należności. Składa się z dwóch elementów, tj. z zajęcia wynagrodzenia za pracę oraz podziału sumy uzyskanej z egzekucji.
Wynagrodzeniem za pracę jest świadczenie płatne okresowo, należne pracownikowi z zamian za pracę. To wynagrodzenia, które wynikają ze stosunku pracy, jak i te wynikające z umowy zlecenia czy np.  umowy agencyjnej. Wynagrodzenie podlega ochronie na gruncie Kodeksu pracy. Z wynagrodzenia za pracę można dokonywać potrąceń należności egzekwowanych w celu zaspokojenia świadczeń alimentacyjnych i świadczeń innych niż alimentacyjne. W przypadku egzekucji alimentów potrącenia z wynagrodzenia mogą wynosić maksymalnie 60% pensji bez względu na jej wysokość (jeżeli chodzi o nagrody, tzw. „trzynastki” itp. podlegają one egzekucji w 100%). W przypadku egzekucji innych należności niż alimenty potrącenia mogą wynosić maksymalnie 50% pensji, z tym, że egzekucji nie podlega wynagrodzenie w najniższej ustawowej wysokości. Podstawą wszczęcia egzekucji z wynagrodzenia jest tytuł wykonawczy. Jest nim tytuł egzekucyjny (np. wyrok sądu lub ugoda sądowa) zaopatrzony w klauzulę wykonalności, nadawaną przez sąd na wniosek wierzyciela.
Stosownie do treści art. 880 k.p.c., egzekucja z wynagrodzenia za pracę należy do komornika przy sądzie rejonowym ogólnej właściwości dłużnika. Do egzekucji z wynagrodzenia za pracę komornik przystępuje przez jego zajęcie. Komornik zawiadamia dłużnika, że do wysokości egzekwowanego świadczenia i aż do pełnego pokrycia długu nie wolno mu odbierać wynagrodzenia poza częścią wolną od zajęcia ani rozporządzać nim w żaden inny sposób. Następnie, komornik wzywa pracodawcę, aby w granicach określonych powyżej nie wypłacał dłużnikowi poza częścią wolną od zajęcia żadnego wynagrodzenia, lecz:
1) przekazywał zajęte wynagrodzenie bezpośrednio wierzycielowi egzekwującemu, zawiadamiając komornika o pierwszej wypłacie, albo
2) przekazywał zajęte wynagrodzenie komornikowi w wypadku, gdy do wynagrodzenia jest lub zostanie w dalszym toku postępowania egzekucyjnego skierowana jeszcze inna egzekucja, a wynagrodzenie w części wymagalnej nie wystarcza na pokrycie wszystkich egzekwowanych świadczeń wymagalnych.
Zależnie od okoliczności komornik może wezwać pracodawcę, aby przekazywał mu zajęte wynagrodzenie bezpośrednio.
Podczas dokonywania zajęcia wynagrodzenia za pracę, komornik wzywa pracodawcę, aby w ciągu tygodnia:
1) przedstawił za okres trzech miesięcy poprzedzających zajęcie, za każdy miesiąc oddzielnie, zestawienie periodycznego wynagrodzenia dłużnika za pracę oraz oddzielnie jego dochodu z wszelkich innych tytułów;
2) podał, w jakiej kwocie i w jakich terminach zajęte wynagrodzenie będzie przekazywane wierzycielowi;
3) w razie istnienia przeszkód do wypłacenia wynagrodzenia za pracę złożył oświadczenie o rodzaju tych przeszkód.
Od 3 maja 2012 r. wzrosła z 500 zł do 2000 zł grzywna, jaką komornik ma prawo nałożyć na pracodawcę za nieuzasadnioną odmowę udzielenia informacji niezbędnych do prowadzenie egzekucji bądź świadome udzielenie wyjaśnień fałszywych.
Zgodnie z art. 883 k.p.c., zajęcie jest dokonywane z chwilą doręczenia wezwania dłużnikowi zajętej wierzytelności. Uzyskane kwoty komornik nie przesyła wierzycielowi tylko składa je na rachunek depozytowy sądu. W przypadku, gdy postępowanie egzekucyjne jest umorzone to zajęcie wynagrodzenia jest uchylone z mocy prawa (komornik powinien wtedy wycofać zajęcie w zakładzie pracy).