W polskim prawie cywilnym panuje ogólna zasada swobody umów, którą wyraża także swoboda formy w dokonywaniu czynności prawnych ( co do zasady mogą być dokonywane w dowolnej formie ). Ze względu na ochronę podmiotów działających ustawodawca wprowadza szereg wyjątków w tym względzie w postaci szczególnych form czynności prawnych. Wprowadzenie tych wyjątków od ogólnej zasady swobody formy tłumaczy się zapewnieniem bezpieczeństwa obrotu prawnego, ułatwieniem kwestii dowodowych, zwiększeniem możliwości kontroli niektórych czynności prawnych ze względu na duże konsekwencje ekonomiczne i prawne podejmowanych działań. W tych celach wyróżnia się szczególny formy czynności prawnych takie jak :
1)forma zwykła pisemna
2)forma pisemna z urzędowo poświadczonym podpisem
3)forma pisemna z urzędowym poświadczeniem daty
4)forma aktu notarialnego
5)forma elektroniczna.
Zwykła forma pisemna to jedna z najbardziej powszechnych form zawierania umów w obrocie cywilnoprawnym. Forma pisemna tworzona jest przez użycie znaków graficznych (liter, liczb ) tworzących pewną zrozumiałą całość. Aby zachować zwykłą formę pisemną należy sporządzić dokument zawierający treść oświadczenia woli, a także podpisy stron lub strony umowy. Kodeks cywilny nie odnosi się do kwestii języka w jakim tekst powinien być sporządzony, jednak w kwestiach obrotu konsumenckiego, jak też umów zawieranych przez podmioty publiczne język polski staje się jedynym właściwym.
Nie ma ustawowej definicji podpisu, przyjmuje się, że jest to językowy znak graficzny, zawierający pełne imię i nazwisko ( choć dopuszcza się także użycie samego nazwiska lub jego skróconej formy, jednak inicjały nie są uznawane za podpis) złożony własnoręcznie. Ostania z wymienionych cech ma również doniosłe znaczenie z punktu widzenia odpowiedzialności karnej za składanie fałszywego lub podrobionego podpisu. Podpis powinien być złożony pod treścią dokumentu, więc wszystko to co znajduje się poniżej podpisu nie wchodzi w skład treści umowy. Nie ma szczególnie określonego materiału, na którym oświadczenia powinny być złożone ( zazwyczaj jest to papier).
Forma pisemna z urzędowo poświadczonym podpisem jest zawierana przez strony w obecności notariusza lub innego upoważnionego tego organu (np. wójt gminy). Notariusz lub upoważniony organ umieszcza na dokumencie klauzulę, która stwierdza własnoręczność podpisu złożonego przez osobę/ stronę umowy np. zbywanie przedsiębiorstwa.
Forma pisemna z datą pewną zostaje spełniona, gdy nastąpi urzędowe poświadczenie daty na dokumencie przez notariusza lub stwierdzenie dokonania czynności w dokumencie urzędowym ( od daty dokumentu urzędowego ). Istnieje możliwość umieszczenia przez organ państwowy, organ samorządowy lub notariusza wzmianki na dokumencie ( od daty wzmianki). Stwierdzenie takie następuje także poprzez śmierć jednej z osób podpisanych na dokumencie ( od daty śmierci).
Forma aktu notarialnego zostaje spełniona, gdy złożenie oświadczenia następuje w obecności notariusza. Notariusz spisuje treść oświadczeń, które strony mu podają stając się współredaktorem tworzonego dokumentu. Kolejno notariusz odczytuje stronom stworzony dokument i wraz z nimi go podpisuje. Dokument taki sporządza się w kilku kopiach, przy czym oryginały pozostają w biurze notarialnym, a strony otrzymują opatrzone pieczęcią notarialną wypisy oryginalnego dokumentu.
Forma elektroniczna jest formą stosunkowo nową w prawie cywilnym. Powstała w związku z rozwojem technik porozumiewania się na odległość. Składanie oświadczeń woli w formie elektronicznej następuje za pomocą bezpiecznego podpisu elektronicznego. Inaczej mówiąc bezpieczny podpis elektroniczny to dane w postaci elektronicznej przypisane konkretnie do osoby składającej podpis. Każdy podpis elektroniczny posiada certyfikat, który poświadcza tożsamość nadawcy. Oświadczenie woli złożone w postaci bezpiecznego podpisu elektronicznego jest równe oświadczeniu złożonemu w zwykłej formie pisemnej.
Niezachowanie formy pisemnej z poświadczonym podpisem, z poświadczeniem daty czy formy aktu notarialnego powoduje nieważność czynności prawnej. Natomiast rygor nieważności wobec zwykłej formy pisemnej stosowany jest tylko jeżeli wyraźnie wynika to z przepisu.