Formami gospodarowanie nieruchomościami publicznymi są wszelkie formy znane prawu cywilnemu, a więc: sprzedaż, użytkowanie wieczyste, dzierżawa, najem, użyczenie. W tej wyliczance brakuje jedynie darowizny – nieruchomości państwowej i komunalne mogą być przedmiotem darowizny, ale z pewnym ograniczeniem i na określonych warunkach:
1) pomiędzy Skarbem Państwa a jednostką samorządu terytorialnego lub pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego,
2) darowizna może być zrealizowana na cele publiczne, które zdefiniowane są w art. 6 ugn, definicja ta wykorzystywana jest także do innych instytucji (np. odwołuje się do niej ustawa o planowaniu zagospodarowaniu przestrzennym)
3) darowiznę można zrealizować na rzecz podmiotu, który realizuje inwestycje w ramach partnerstwa publicznoprywatnego.
Poza powyższymi przypadkami darowizna jest niedopuszczalna.
W umowie darowizny z art. 13 ustawy o gospodarce nieruchomościami (ugn) wskazać należy cel darowizny. Niezrealizowanie tego celu może być podstawą do skutecznego cofnięcia darowizny.
W cywilistycznych formach dysponowania nieruchomościami nie mieści się jedna grupa podmiotów – jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, przez które rozumiemy jednostki typu budżetowego (jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze). Tym podmiotom nie można nieruchomości sprzedać, oddać w użytkowanie wieczyste, najem, dzierżawę, itp. Jednak jakimiś nieruchomościami władać muszą. Na ich potrzeby ugn wprowadziła instytucję trwałego zarządu. Jest to forma dysponowania nieruchomościami państwowymi i komunalnymi przez jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej.
Art. 16 ugn: Państwowa lub samorządowa osoba prawna może zrzec się własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości odpowiednio na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.
Przepis ten jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 179 Kodeksu Cywilnego, który stanowił o instytucji zrzeczenia się własności nieruchomości (właściciel mógł zrzec się prawa własności nieruchomości, wówczas własność przechodziła na gminę).