Instytucja Poświadczenia Dziedziczenia cz. II

Share on facebook
Facebook
Share on google
Google+
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn

Po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz rejestruje ten akt poprzez dokonanie wpisu do rejestru aktów poświadczenia dziedziczenia. Notariusz opatruje ten wpis bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Notariusz otrzymuje potem potwierdzenie o zarejestrowaniu bądź nie aktu poświadczenia dziedziczenia (nie zostanie zarejestrowany, jeśli do danego spadku został już zarejestrowany akt dziedziczenia). Jeśli został zarejestrowany, to notariusz czyni na akcie wzmiankę o zarejestrowaniu. System informatyczny do rejestrowania aktów dziedziczenia tworzy Krajowa Rada Notarialna (KRN), do którego dostęp mają notariusze w celu dokonywania wpisów, a do informacji o zarejestrowanych aktach mają dostęp wszyscy (KRN ma obowiązek zamieszczania tej informacji na stronach internetowych, a w szczególności na swojej stronie).
W przypadku późniejszego uchylenia aktu poświadczenia dziedziczenia, notariusz czyni o tym wzmiankę na akcie poświadczenia dziedziczenia oraz informuje o tym KRN niezwłocznie. Wówczas Prezes KRN poleca wykreślenie takiego aktu z rejestru. Notariusz może sporządzić akt uzupełniający akt poświadczenia w przypadku, gdy w akcie poświadczenia nie wskazano spadkobierców dziedziczących gospodarstwo rolne. Oryginały aktów poświadczenia dziedziczenia nie mogą być wydawane poza miejsce ich przechowywania, a poza tym stosuje się do nich przepisy dotyczące wypisów aktów notarialnych. Wypis aktu może być wydany przez notariusza na żądanie sądu, prokuratora, izby skarbowej i urzędu skarbowego oraz osoby, która wykaże istnienie interesu prawnego. Zażalenie na odmowę wydania składa się, tak jak przy innych czynnościach notarialnych, do sądu okręgowego właściwego ze względu na siedzibę kancelarii notarialnej. Przepisów dotyczących zamieszczania w treści protokołu dziedziczenia czy aktu poświadczenia dziedziczenia spadkobierców dziedziczących gospodarstwo rolne oraz aktów uzupełniających nie stosuje się do spadków otwartych po dniu 13 lutego 2001 r. (od wejścia w życie pamiętnego wyroku Trybunału Konstytucyjnego).

Tam, gdzie przepisy mówią o stwierdzeniu nabycia spadku, należy przez to rozumieć zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia, a przez dzień uprawomocnienia się orzeczenia o stwierdzenia nabycia spadku należy rozumieć dzień zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia.
Konsul nie może sporządzić aktu poświadczenia dziedziczenia.

Kodeks Cywilny zrównuje co do mocy i skutków prawnych w tytule VI Księgi Czwartej „Stwierdzenie nabycia spadku, poświadczenie dziedziczenia i ochrona spadkobiercy” poświadczenie dziedziczenia ze stwierdzeniem nabycia spadku orzekanym przez sąd, chociaż w przypadku posiadania stwierdzenia nabycia spadku i poświadczenia dziedziczenia co do tego samego spadku, orzeczenie o stwierdzeniu nabycia spadku ma większą moc dowodową (wynika to z art. 1025 § 3 k.c. stanowiącym o tym, że: „Przeciwko domniemaniu wynikającemu ze stwierdzenia nabycia spadku nie można powoływać się na domniemanie wynikające z zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia.”). Poświadczenie dziedziczenia ma taką samą moc dowodową jak stwierdzenie nabycia spadku w przypadku domniemania bycia spadkobiercą, udowodnienia swoich praw wynikających z dziedziczenia, nabycia prawa lub zwolnienia z obowiązku przez osobę trzecią w przypadku rozporządzenia przedmiotami spadkowymi przez osobę mającą poświadczenie dziedziczenia, a nie będącą spadkobiercą, jak również braku możliwości poświadczenia dziedziczenia przed upływem 6 miesięcy od dnia otwarcia spadku (art. 1025-1028 k.c.).

Potwierdzenie zrównania stwierdzenia nabycia spadku z poświadczeniem dziedziczenia jest w Kodeksie Postępowania Cywilnego. W przepisach dotyczących spraw z zakresu prawa spadkowego w przypadku wyjścia na jaw okoliczności, że spadkobiercami nie są osoby wskazane w poświadczeniu dziedziczenia sąd uchyla lub zmienia poświadczenie dziedziczenia, tak samo jak postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku i orzeka prawidłowo w tym przedmiocie. W kwestii postępowania o dział spadku także jest zrównane stwierdzenie nabycia spadku z poświadczeniem dziedziczenia. KPC wprowadził dodatkowo postępowanie o uchylenie zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia – sąd spadku uchyla ten akt poświadczenia, jeżeli co do tego samego spadku zostało wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub w przypadku, gdy w stosunku do tego samego spadku zostały zarejestrowane dwa lub więcej aktów dziedziczenia (ale to ostatnie tylko na wniosek zainteresowanego). W razie uchylenia zarejestrowanych aktów poświadczenia przez sąd, sąd ten zawiadamia notariusza i Krajową Radę Notarialną. Wynika to z art. 6691 KPC. Poza tym umożliwiono notariuszowi tą nowelą otwieranie i ogłaszanie testamentu, a także wydawanie wykonawcy testamentu zaświadczenia, że dana osoba została powołana na wykonawcę testamentu.

W przepisach przejściowych nowelizacji jest ponadto zapis, że przepisów regulujących poświadczenie dziedziczenia stosuje się do spadków otwartych przed wejściem w życie nowelizacji, jednakże nie stosuje się tej nowelizacji do spadków otwartych przed dniem 1 lipca 1984 r., czyli jeśli przed tym dniem nastąpiła śmierć spadkodawcy, to nie można w stosunku do spadku po nim potwierdzić dziedziczenia aktem poświadczeniem dziedziczenia sporządzanych przez notariusza.

Jednocześnie w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej dodano § 10a w brzmieniu:

  1. Za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego, uzupełniającego aktu poświadczenia dziedziczenia w zakresie spadkobierców dziedziczących gospodarstwo rolne maksymalna stawka wynosi 50 zł.
  2. Za sporządzenie protokołu dziedziczenia maksymalna stawka wynosi 100 zł.
  3. Za sporządzenie protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu maksymalna stawka wynosi 50 zł.
  4. Za sporządzenie zaświadczenia o powołaniu wykonawcy testamentu maksymalna stawka wynosi 30 zł.”.

More to explorer