Przepisy prawa polskiego co do zasady nakazują obciążenie długami te osoby, które je spowodowały. Od tej ogólnej zasady istnieje jednak kilka wyjątków, kiedy to z mocy prawa inne osoby również mogą być pociągnięte do odpowiedzialności cywilnej. Jedną z kategorii takich osób jest małżonek dłużnika. Istnieją jednak możliwości zabezpieczenia się przed takim zagrożeniem.
Odpowiedzialność za zobowiązania współmałżonka, w szczególności, jeżeli chodzi o zakres tej odpowiedzialności, uzależniona jest od wielu czynników, m. in. od panującego między małżonkami ustroju majątkowego, źródła zobowiązania, czy nawet daty powstania zobowiązania.
Z chwilą zawarcia małżeństwa, między małżonkami powstaje tzw. ustawowa wspólność majątkowa, która-co do zasady-obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania zarówno przez oboje z małżonków, jak i przez jednego z nich. Pozostałe składniki majątkowe są traktowane jako elementy majątków osobistych każdego z małżonków. Należy jednak mieć na uwadze, że i od tej opisanej wyżej zasady istnieją wyjątki, np. przedmioty nabyte w czasie małżeństwa w drodze spadku (lub darowizny) stanowią majątek osobisty spadkobiercy (obdarowanego), chyba że spadkodawca (darczyńca) inaczej postanowił.
Sposobem zabezpieczenia się przed odpowiedzialnością za długi współmałżonka jest podpisanie intercyzy. W drodze intercyzy można:
-ograniczyć lub rozszerzyć wspólność ustawową,
-ustanowić rozdzielność majątkową,
-ustanowić rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków.
Istnieje również możliwość powstania rozdzielności majątkowej nie w drodze umowy miedzy małżonkami, ale wskutek bądź to orzeczenia sądu bądź jakiegoś zdarzenia prawnego.
Sądowe zniesienie małżeńskiej wspólności majątkowej może nastąpić z ważnych powodów (dopuszczalne jest orzeczenie zniesienia z datą wsteczną, tj. wcześniejszą niż data prawomocności orzeczenia). Taka możliwość zwykle wykorzystywana w sytuacjach zagrożenia odpowiedzialnością za publicznoprawne długi współmałżonka, z którym nie ma się kontaktu.
Zniesienie wspólności następuje również, np. w przypadku ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków, a także w przypadku orzeczenia przez sąd separacji.