Komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym, działającym przy sądzie rejonowym, posiadającym własne kompetencje. Zgodnie z art. 17 Konstytucji RP to zawód zaufania publicznego. Komornik sądowy zajmuje się głównie wykonywaniem rozstrzygnięć o roszczeniach cywilnych w drodze przymusu egzekucyjnego, a także wykonuje inne czynności przekazane na podstawie odrębnych przepisów.
Komornicy wykonują swoje czynności w sposób przewidziany przez przepisy kodeksu postępowania cywilnego oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, pod nadzorem prezesa właściwego miejscowo sądu rejonowego. Przy wykonywaniu swoich czynności są niezawiśli i podlegają tylko ustawom oraz orzeczeniom sądowym.
Art. 10 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych, wobec osób ubiegających się o stanowisko komornika sądowego stawia następujące wymogi:
1. należy posiadać obywatelstwo polskie i mieć ukończone 26 lat;
2. kandydat musi mieć pełną zdolność do czynności prawnych jak również posiadać nieposzlakowana opinię;
3. osoba nie może być podejrzana o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego ani o przestępstwo skarbowe;
4. kandydat musi mieć ukończone wyższe studia prawnicze w Rzeczpospolitej Polskiej i dysponować tytułem magistra prawa lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczpospolitej Polskiej;
5. osoba musi być zdolna ze względu na stan zdrowia do pełnienia obowiązków komornika;
6. odbyła aplikację komorniczą i złożyła egzamin komorniczy;
7. pracowała w charakterze asesora komorniczego co najmniej 2 lata.
Od wymagań określonych w pkt 6 zwolnieni są sędziowie, prokuratorzy, adwokaci, radcowie prawni, notariusze oraz osoby, które ukończyły aplikację sądową, prokuratorską, adwokacką, radcowską lub notarialną, a także osoby posiadające stopień naukowy doktora nauk prawnych.
Obecnie aby zostać aplikantem komorniczym, należy zdać egzamin konkursowy składający się ze 150 pytań testowych przed komisją powołaną przez ministra sprawiedliwości. By zostać aplikantem komorniczym kandydat z egzaminu musi uzyskać co najmniej 90 punktów. Test obejmuje zakres wiedzy z dziedzin prawa: konstytucyjnego, cywilnego, gospodarczego, finansowego, pracy, spółek handlowych, administracyjnego, rodzinnego, europejskiego, prywatnego międzynarodowego, postępowania cywilnego oraz ustroju sądów i samorządu komorniczego. Termin egzaminu musi być podany do publicznej wiadomości, natomiast kandydaci na aplikantów powinni złożyć zgłoszenie najpóźniej na 50 dni przed datą rozpoczęcia egzaminu konkursowego. Egzamin konkursowy dla aplikantów komorniczych odbywa się raz w roku, nie później niż do 30 września we wszystkich izbach komorniczych jednocześnie. Aby móc przystąpić do egzaminu kandydat musi zapłacić opłatę tj. kwotę wynoszącą połowę równowartości minimalnego wynagrodzenia.
Szkolenie podczas trwania całej aplikacji jest odpłatne. Praktyczną naukę zawodu aplikant komorniczy odbywa w kancelarii komorniczej pod kierunkiem patrona. Czas trwania aplikacji reguluje ustawa. Aplikację kończy egzamin komorniczy przed komisją powołana przez ministra sprawiedliwości. Aplikant po zdanym egzaminie konkursowym przez dwa lata jest asesorem komorniczym i czeka na wolny etat komorniczy, aby móc przystąpić do konkursu na komornika.
Komornik jest powoływany przez Ministra Sprawiedliwości na wniosek zainteresowanego, złożony za pośrednictwem prezesa sądu apelacyjnego, w okręgu którego kandydat zamierza wykonywać swoje czynności. Przed powołaniem Minister Sprawiedliwości zasięga opinii samorządu komorniczego o zainteresowanym.
