Obowiązkiem każdego rodzica jest utrzymywanie dziecka bez względu na sytuacje jaka panuje między małżonkami lub byłymi małżonkami.
W niektórych sytuacjach jeden z rodziców zobowiązany jest do płacenia tzw. alimentów na rzecz dziecka. Wysokość alimentów ustala się uwzględniając zarówno potrzeby uprawnionego, w tym przypadku dziecka, jak i sił, zarobków zobowiązanego czyli jednego z rodziców.
Dorosły, który uchyla się od pełnienia tej powinności naraża dziecko na braki w zaspokojeniu niektórych potrzeb życiowych, dlatego też może zostać obłożony karą prawną.
Zgodnie z art. 209 kodeksu karnego:
Kto uporczywie uchyla się od wykonania ciążącego na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby i przez to naraża ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Dłużnik alimentacyjny musi uchylać się od swojego obowiązku w sposób ciągły, nieustępliwy, uporczywy i umyślny, by jego działanie uznać za przestępstwo. Kary nakładane są na osoby, które mają możliwość dokonywania opłaty, lecz celowo nie robią tego lub też wykazują się brakiem tzw. dobrej woli np. porzucają pracę i nie wykazują wysiłków, by powtórnie ją znaleźć.
Istnieje kilka sposobów mających na celów mobilizowanie niechętnych do płacenia alimentów lub wykazujących się wyżej wspomnianym brakiem dobrej woli.
Po pierwsze zadziałać może komornik poprzez zajęcie wynagrodzenia za pracę dłużnika, jego majątku, lub finansów na rachunku bankowym.
Po drugie Urząd Skarbowy jest zdolny do zablokowania konta dłużnika, a w przypadku nadpłat podatkowych od razu przechodzą one na poczet alimentów.
W przypadku, gdy dłużnik nie płaci na rzecz dziecka z powodu braku pracy, może zostać zmuszony do zarejestrowania się w urzędzie pracy w celu znalezienia płatnego zajęcia.
Kto może złożyć wniosek o ściganie przestępstwa?
Sam pokrzywdzony – osoba, która powinna otrzymywać alimenty
Organ pomocy społecznej
Organ, który działa wobec dłużnika