Jakie warunki muszą być spełnione aby wnieść pozew zbiorowy.

Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym z 17 grudnia 2009 roku daję możliwość złożenia pozwu popularnie nazywanego „pozwem zbiorowym”. Przynosi on podmiotom ubiegającym się o swoje prawa znaczne korzyści, choć w pewnych sytuacjach zostały przewidziane rozwiązania mniej korzystne niż przy pozwie indywidualnym. Sprawa ‘Amber Gold’ czy kwestia upadających biur podróży spowodowały, że pozwy zbiorowe stają się coraz bardziej popularne w przypadku wystąpienia okoliczności uzasadniających dochodzenie roszczenia właśnie w tym postępowaniu.
Pozwem grupowym mogą być objęte roszczenia co najmniej 10 osób, które dochodzą swoich praw w postępowaniu cywilnym sądowym. Roszczenia te muszą być tego samego rodzaju, a ponadto muszą być oparte na takiej samej lub tej samej podstawie faktycznej (art. 1 w/w ustawy). Ustawa wymienia katalog spraw, które mogą być pozwem zbiorowym. Są to sprawy o roszczenia o ochronę konsumentów, z tytułu czynów niedozwolonych czy z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny. Do roszczeń o ochronę dóbr osobistych ustawa nie ma zastosowania.
Powództwo w postępowaniu grupowym wytacza reprezentant grupy, który prowadzi postępowanie w imieniu własnym, ale na rzecz wszystkich członków danej grupy. Reprezentantem jest członek grupy albo powiatowy rzecznik konsumentów. Gdy powód nie jest adwokatem lub radcą prawnym, przed sądem musi być zastępowany właśnie przez adwokata lub radcę prawnego. Postępowanie grupowe rozpoznawane jest w sądzie okręgowym, w składzie 3 sędziów zawodowych. Na rozprawie sąd orzeka o dopuszczalności pozwu grupowego lub odrzuca pozew. Odrzucenie następuje przez sąd gdy sprawa nie podlega rozpoznaniu w postępowaniu grupowym (art. 10 ust. 1 ustawy). Na postanowienie sądu w przedmiocie rozpoznania sprawy przysługuje zażalenie. Do cofnięcia pozwu, zrzeczenia się roszczenia lub jego ograniczenia, a także do zawarcia ugody potrzeba zgody więcej niż połowy członków grupy (art. 19 ust. 1 w/w ustawy). Zgodnie z art. 7 sąd w każdym stanie sprawy może skierować strony do mediacji. W sprawach o roszczenia pieniężne wysokość roszczenia każdego członka grupy musi zostać ujednolicona przy uwzględnieniu wspólnych okoliczności sprawy. Skutkiem prawomocnego wyroku w postępowaniu grupowym zostają objęci wszyscy członkowie grupy.
Niewątpliwą korzyścią postępowania grupowego jest niższa opłata sądowa niż przy pozwie indywidualnym. Obecnie wynosi ona 2 % wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia. Natomiast w pozwie indywidualnym należy przypomnieć, ze wynosi ona 5 %. Dodatkowo przy postępowaniu w razie złożenia pozwu grupowego uwidacznia się silniejsza pozycja osób, którym przysługują roszczenia, a zatem wyższa skuteczność niż przy pozwie indywidualnym. Może mieć to ogromny wpływ w razie sporu z większym przedsiębiorcą o dużym kapitale. Postępowanie grupowe niesie ze sobą też sytuacje, które mogą okazać się niekorzystne dla powodów. Przykładowo w postępowaniu grupowym sąd nie może zwolnić od ponoszenia kosztów sądowych. Ponadto na żądanie pozwanego sąd może zobowiązać powoda do złożenia kaucji, która zabezpieczy koszty procesu.