Wykonanie kary ograniczenia wolności ma na celu wzbudzenie w skazanym woli kształtowania jego społecznie pożądanych postaw, w szczególności poczucia odpowiedzialności oraz potrzeby porządku prawnego. Art. 53 § 1.
Kara ograniczenia wolności to sposób karania za mniejsze przewinienia. Jest znacznie łagodniejsza od kary pozbawienia wolności.
Ten rodzaj kary podlega nie Kodeksowi karnemu, lecz Kodeksowi wykroczeń.
Karę ograniczenia wolności wymierza się danej osobie po pierwsze, gdy tak stanowi dany przepis. Poza tym o tej karze orzec można jako zastępstwo innej kary za przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 5.
Kara ograniczenia wolności polega na nieodpłatnej pracy na cele społeczne. Czas jak i miejsce pracy wskazuje sąd. Długość odbywanej kary orzekana jest w wymiarze od 1 miesiąca do 12 miesięcy. Natomiast miejscem może być każdy zakład pracy, służby zdrowia, opieki społecznej bądź instytucji, które niosą pomoc charytatywną.
Procedura wygląda dokładniej tak, iż sąd wzywa skazanego do stawienia się w wyznaczonym terminie do wskazanego zakładu, placówki, instytucji lub organizacji. Rozpoczęcie odbywania kary następuje w dniu, w którym skazany przystąpił do wykonywania swojej pracy. Skazany jest kontrolowany podczas wykonywania swoich obowiązków. Zakład pracy ma obowiązek zawiadamiać sądowego kuratora w wyznaczonych wcześniej terminach o stosunku skazanego do pracy, o rodzaju przydzielonej mu pracy oraz czy skazany przestrzegał porządku prawnego. Wszystkie relacje muszą być składane terminowo. W przypadku naruszenia prawa przez skazanego, np. poprzez nie stawienie się w miejscu pracy, zakład pracy także powinien bezzwłocznie zawiadomić o tym kuratora.
Art. 54 Kodeksu wykroczeń mówi, iż karę ograniczenia wolności wykonuje się w miejscu stałego pobytu lub zatrudnienia skazanego albo w niewielkiej odległości od tego miejsca, chyba, że ważne względy przemawiają za wykonaniem kary w innym miejscu. Natomiast jeśli chodzi o nadzór wykonywania tej kary, to należy on do sądu rejonowego, w którego okręgu kara jest lub ma być wykonywana. Wszelkie czynności związane z organizowaniem i kontrolowaniem wykonywania kary ograniczenia wolności wykonuje sądowy kurator zawodowy.
Są przypadki w których może dojść do wykonania zastępczej kary zastępczej. W momencie gdy skazany uchyla się od odbywania kary ograniczenia wolności, sąd może zamienić ją na zastępczą karę grzywny, przyjmując jeden dzień kary ograniczenia wolności za równoważny jednej stawce dziennej.
