Kradzież energii elektrycznej to wbrew pozorom częsty proceder w polskiej rzeczywistości. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997r. ( Dz.U. 2006 nr 89 poz. 625 ) prawo energetyczne wymienia trzy sytuacje, kiedy dochodzi do nielegalnego poboru energii:
- pobór energii bez odpowiedniej umowy,
- pobór energii z całkowity lub częściowym pominięciem układu pomiarowo- rozliczeniowego ( np. brak licznika),
- uszkodzenie układu pomiarowo- rozliczeniowego (np. uszkodzenie plomby).
Kradzież prądu należy do przestępstw przeciwko mieniu. Zgodnie z art. 278 § 5 w związku z § 1 kodeksu karnego za kradzież energii co do zasady grozi karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat, zaś w wypadku mniejszej wagi karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Obok sankcji karnych odbiorca, który dopuszczał się nielegalnego poboru energii musi liczyć się także z sankcjami wynikającymi z prawa energetycznego.
Przedsiębiorstwo energetyczne ma prawo domagać się od odbiorcy uregulowania należności za nielegalny pobór energii elektrycznej według obowiązujących taryf. Należności te egzekwowane są w drodze postępowania cywilnego. Przedsiębiorcy energetycznemu przysługuje także prawo dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego.
Przedsiębiorstwo energetyczne musi jednak udowodnić, że nastąpiło faktyczne pobranie energii elektrycznej. W tym celu dokonuje się specjalistycznych badań licznika, dzięki którym można stwierdzić czy pomiary rzeczywiście były nieprawdziwe, zafałszowane. Jeżeli nielegalne pobieranie energii wynikało z wyłącznej winy osoby trzeciej, to obowiązek udowodnienia tego faktu spoczywa na odbiorcy.
W sytuacji kiedy pobór energii elektrycznej następuje bez zawarcia odpowiedniej umowy z zakładem energetycznym, zakład ten ma prawo naliczyć opłaty według obowiązujących taryf. Zakład ma też prawo obciążyć odbiorcę opłatami w wysokości maksymalnie pięciokrotnej stawki. Przy czym, powinien kierować się w takiej sytuacji rzeczywistymi możliwościami poboru energii przez odbiorcę. Jeżeli jednak pobór nastąpi z całkowitym lub częściowym pominięciem układu pomiarowo- rozliczeniowego, wtedy zakład ma prawo obciążyć odbiorcę opłatami w wysokości dwukrotnej stawki w odpowiedniej dla odbiorcy taryfie, za okres nielegalnego pobierania energii elektrycznej.
Jeżeli wystąpią trudności z ustaleniem okresu, w którym następował nielegalny pobór energii, przedsiębiorca nalicza opłatę w postaci dwukrotnej stawki od zryczałtowanej ilości energii w wysokości określonej w danej taryfie.
W sytuacji kiedy niemożliwe jest ustalenie ilości nielegalnie pobranej energii, zakład energetyczny za podstawę obliczenia opłaty przyjmuje ryczałtową ilość energii określoną w taryfie.
Ponadto przedsiębiorcy przysługuje prawo wstrzymania dostaw energii, jeżeli zostanie stwierdzony nielegalny pobór. Jednak po zaniechaniu nielegalnego poboru zakład energetyczny powinien przywrócić dostarczanie energii niezwłocznie.
Warto zatem w takiej sytuacji w dokładny sposób ustalić wszelkie okoliczności i wyjaśnić wątpliwości czy faktycznie dopuszczono się nielegalnego poboru prądu. Jeżeli zdarzenie takie miało jednak miejsce trzeba dokonać rozeznania kto i w jakim zakresie może za to odpowiadać.