Znęcanie się – występek polegający na fizycznym lub psychicznym znęcaniu się nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny. Przestępstwo znęcania określone jest w art. 207 § 1. Kodeksu karnego.
- § 1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
- § 2. Jeżeli czyn określony w § 1 połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
- § 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Mimo, iż nie jest to uwzględnione w ustawie przestępstwo to ma charakter bezpośredni, jest celowe, sprawca ma na celu upokorzenie i upodlenie drugiej osoby.
Aby przestępstwo to zostało uznane nie są potrzebne uszkodzenia ciała. Jeżeli takie zaistnieją czyn będzie w zależności od ich stopnia kwalifikowany dodatkowo z innego przepisu karnego.
Znęcanie fizyczne może polegać na biciu, głodzeniu ofiary, duszeniu, przypalaniu, kaleczeniu itp. Znęcanie psychiczne polega natomiast na psychicznym dręczeniu ofiary np. poprzez lżenie, poniżanie, szydzenie, grożenie itp. Do popełnienia tego przestępstwa nie jest, więc konieczna fizyczna ingerencja sprawcy a wystarczy jego negatywny wpływ na psychikę ofiary.
Znęcanie jest to przestępstwo trwałe tzn. jest to ciąg określonych zachowań najczęściej polegających na naruszeniu nietykalności cielesnej ofiary, zniewagach itp.
O znęcaniu mówimy tylko i wyłącznie w sytuacji gdy mamy do czynienia z układem ofiara- sprawca, czyli oprawca powinien dominować nad pokrzywdzonym, a ten nie może mu się przeciwstawiać, odwzajemniać w dużym stopniu.
Zgodnie z Kodeksem karnym osobą najbliższą są: małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu (konkubenci).