Podstawowa formą sankcjonowania ukrywania dochodów w celu uniknięcia ich opodatkowania jest tzw. podatek od dochodów z nieujawnionych źródeł uregulowany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych- PIT (art 30 ust. 1 pkt 7 ustawy w zw. z art 20 ust. 3 ustawy).
Dochody z nieujawnionych źródeł stanowią w rozumieniu ustawy PIT jeden z opodatkowanych przez nią przychodów. Przedmiotem opodatkowania są dochody które nie znajdują pokrycia ( w całości lub w części) w ujawnionych źródłach przychodu, a są uzyskiwane z czynności, które mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy oraz ich pozyskanie było zgodne z prawem.
Wysokość przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych ustala się na podstawie poniesionych przez podatnika w roku podatkowym wydatków i wartości zgromadzonego w tym roku mienia, jeżeli wydatki te i wartości nie znajdują pokrycia w mieniu zgromadzonym przed poniesieniem tych wydatków lub zgromadzeniem mienia, pochodzącym z przychodów opodatkowanych lub wolnych od opodatkowania. Przychód ze źródeł nieujawnionych jest ustalany jako suma wydatków poniesionych w roku podatkowym oraz wartość zgromadzonego mienia. Zgodnie z przepisami k.c., mieniem jest własność i inne prawa majątkowe. Stąd też w pojęciu zgromadzonego mienia będą się mieściły np. środki zgromadzone na rachunkach bankowych, wierzytelności z tytułu udzielonych pożyczek.
Stawka podatku od ustalonej szacunkowo wysokości nieujawnionych przychodów wynosi 75 % dochodu.
Inną sankcją za ukrywanie dochodów jest pociągnięcie do odpowiedzialności karnoskarbowej z art. 54 k.k.s. Należy jednak podkreślić, iż odpowiedzialność na podstawie regulacji z kodeksu karnego skarbowego ma charakter subsydiarny, a co za tym idzie powinna być stosowana, tylko w przypadku gdy podatnik nie został zobowiązany do zapłaty podatku od nieujawnionych przychodów.
Kodeks przewiduje trzy typy czynu zabronionego uchylania się od opodatkowania, wiążąc każdy z nich z inną sankcją:
1)typ podstawowy przestępstwa skarbowego z § 1- gdy podatnik uchylając (działając z bezpośrednim zamiarem ukrycia dochodów) się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie ( istotne jest, aby rzeczywiście doszło do uszczuplenia) -zagrożony karą grzywny do 720 stawek dziennych albo karą pozbawienia wolności do lat 5, albo obu tym karom łącznie, ponadto sąd może orzec w tym przypadku również środek karny w postaci zakazu prowadzenia określonej działalności gospodarczej, a także w razie orzeczenia kary pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 – środek karny w postaci pozbawienia praw publicznych;
2)typ uprzywilejowany przestępstwa skarbowego z § 2 – gdy kwota kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości – zagrożony karą grzywny do 720 stawek dziennych
3)typ wykroczenia skarbowego zagrożony karą grzywny do dwudziestokrotności minimalnego wynagrodzenia.