Komitet Integracji Europejskiej powstał w wyniku przekształcenia Biura do spraw Integracji Europejskiej i Pomocy Zagranicznej. Został utworzony 1 października 1996, na mocy ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Komitecie Integracji Europejskiej jako naczelny organ polskiej administracji w zakresie koordynacji i programowania polityki integracji Polski z UE. 1 stycznia 2010 r. został zniesiony i zastąpiony przez Komitet do Spraw Europejskich. Obsługiwany był przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, ale z dniem 1 stycznia 2010 roku został połączony z Ministerstwem Spraw Zagranicznych. Zgodnie ze znowelizowaną ustawą o działach administracji rządowej urząd ministra właściwego do spraw członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej i ministra właściwego do spraw zagranicznych pełni jedna osoba (obecnie Minister Spraw Zagranicznych Radosław Sikorski).
Komitet, realizował swoje zadania za pośrednictwem Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej (UKIE), składał się z przewodniczącego (z reguły Prezes Rady Ministrów), sekretarza (będącego szefem Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej) i członków (wybranych ministrów). Gdy Komitet omawiał sprawy związane bezpośrednio z zakresem kompetencji ministra, który nie należały do stałego składu Komitetu, mógł on uczestniczyć w jego pracach z prawami stałego członka.
Do zadań Komitetu należało przede wszystkim:
1) koordynowanie procesów adaptacyjnych i integracyjnych Polski z Unią Europejską oraz inicjowanie, organizowanie, koordynowanie działań kształtujących te procesy, zwłaszcza w sferze gospodarczej i społecznej,
2) inicjowanie i koordynowanie prac dostosowawczych w zakresie instytucji prawnych oraz opiniowanie projektów aktów prawnych co do ich zgodności z prawem Unii Europejskiej,
3) współpraca z Komisją Europejską w zakresie realizacji indywidualnego programu wymagań integracyjnych,
4) koordynowanie przedsięwzięć związanych z pozyskiwaniem i wykorzystaniem środków pochodzących z pomocy zagranicznej,
5) ocena przebiegu procesów dostosowawczych,
6) podejmowanie działań mających na celu przygotowanie informacyjne, koncepcyjne i kadrowe dla procesów integracyjnych,
7) współdziałanie z organizacjami samorządowymi, zmierzające do udziału tych organizacji w różnych strukturach instytucjonalnych Unii Europejskiej,
8) wykonywanie zadań z zakresu obronności i bezpieczeństwa państwa, stosownie do kompetencji określonych w odrębnych przepisach,
9) wykonywanie innych zadań powierzonych przez Prezesa Rady Ministrów lub wynikających z odrębnych przepisów.
Priorytetami Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej do 1 maja 2004 r. było m.in.:
1) przyspieszenie prac nad harmonizacją prawa polskiego z prawem wspólnotowym – zakres zmian w prawie polskim wymagał przyspieszenia prac rządowych i parlamentarnych nad projektami ustaw europejskich, poprzez stworzenie specjalnego instrumentu koordynacji tych prac, jakim był Narodowy Program Przygotowania do członkostwa RP w UE (NPPC) oraz ustanowienie specjalnej procedury postępowania z takimi projektami.
2) wzmocnienie koordynacji resortowej – sprawne przeprowadzenie procesu niezbędnych zmian legislacyjnych, jak również innych działań dostosowawczych związanych z przygotowaniem instytucjonalnym, wymagało sprawnego współdziałania wszystkich instytucji odpowiadających za poszczególne zadania.
3) rozwój działalności informacyjnej rządu na temat procesu integracji. UKIE w ramach swych zadań przygotował i realizował Program Informowania Społeczeństwa (PIS) oraz prowadził współpracę z organizacjami pozarządowymi i samorządowymi.
4) oparcie działań zmierzających do uzyskania członkostwa w UE na pogłębionej strategii, wynikającej ze szczegółowej analizy kosztów i korzyści tego procesu. Zadaniem Urzędu było zapewnienie, opierając się na wykonanych analizach, opracowania optymalnego harmonogramu tych działań.
