4) Przeniesienie ograniczonego prawa rzeczowego ujawnionego w księdze wieczystej
Art. 2451 Kodeksu Cywilnego (KC):
Do przeniesienia ograniczonego prawa rzeczowego na nieruchomości potrzebna jest umowa między uprawnionym a nabywcą oraz – jeżeli prawo jest ujawnione w księdze wieczystej – wpis do tej księgi, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Generalnie wpis ograniczonego prawa rzeczowego w księdze wieczystej ma charakter deklaratoryjny np. służebność drogi koniecznej (potrzebna jest tylko umowa). Jeżeli natomiast prawo już jest ujawnione w księdze wieczystej, to przeniesienie tego prawa wymaga wpisu konstytutywnego. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest ograniczoym prawem rzeczowym, a więc gdy założymy dla niego księgę wieczystą i przez to prawo to stanie się ujawnione w księdze wieczystej, to obrót tym prawem później nie może się już odbywać w sposób pozaksięgowy. Notariusz sporządzając umowę przeniesienia prawa spółdzielczego do lokalu powinien wiedzieć czy dla tego lokalu jest założona księga wieczysta. Ma teraz ułatwione zadanie, bo spółdzielnie mieszkaniowe prowadzą rejestr lokali spółdzielczych z założoną księgą wieczystą. Niedawno jeszcze były z tym kłopoty, ponieważ rejestru nie było, a posiadający te spółdzielcze lokale często zapominali, że mają księgę wieczystą do tego lokalu i nabywca myślał, że jest nabywcą tego prawa, a w rzeczywistości nim nie był, ponieważ nie wpisano tego do księgi wieczystej. Były z tym wątpliwości, nawet Sąd Najwyższy się wypowiedział, że każdy wpis, nawet założenie księgi wieczystej powoduje, że dalsze zmiany dotyczące lokalu muszą już być dokonane z konstytutywnym wpisem do księgi wieczystej.
5) Wygaśnięcie ograniczonego prawa rzeczowego ujawnionego w księdze wieczystej
Art. 246 KC:
§ 1. Jeżeli uprawniony zrzeka się ograniczonego prawa rzeczowego, prawo to wygasa. Oświadczenie o zrzeczeniu się prawa powinno być złożone właścicielowi rzeczy obciążonej.
§ 2. Jednakże gdy ustawa nie stanowi inaczej, a prawo było ujawnione w księdze wieczystej, do jego wygaśnięcia potrzebne jest wykreślenie prawa z księgi wieczystej.
Prawo to wygasa z chwilą wykreślenia z księgi wieczystej.
6) Zastrzeżenie pierwszeństwa ograniczonego prawa rzeczowego
Art. 13 ust. 3 UKWiH:
Do zastrzeżenia pierwszeństwa ograniczonego prawa rzeczowego niezbędny jest wpis w księdze wieczystej.
Generalnie pierwszeństwo ograniczonych praw rzeczowych wynika z kolejności wpisów, a tak naprawdę wynika z kolejności składania wniosków o wpis. Prawo wpisane wcześniej ma pierwszeństwo przed prawem wpisanym później. Zmiana późniejsza pierwszeństwa musi być dokonana przez wpis konstytutywny, aby wywoływało to skutek wobec osób trzecich.