7. Art. 67 ustawy o księgach wieczystych i hipotece (UKWiH):
Do powstania hipoteki niezbędny jest wpis w księdze wieczystej.
Powstanie każdego rodzaju hipoteki tego wymaga, za wyjątkiem hipoteki ustawowej (powstaje z mocy prawa). Do 2001 r. hipoteką ustawową zabezpieczano wszystkie należności podatkowe i z ubezpieczeń społecznych, było to zmorą dla obrotu prawnego, gdyż nie ujawniano tego w księgach wieczystych. Od 2001 r. istniejące hipoteki ustawowe przekształciły się w hipoteki przymusowe i tylko takie mogą być ustanawiane na zabezpieczenie należności publicznoprawnych. Jedyny obecnie wystepujący przypadek hipoteki ustawowej to ta z art. 1037 § 3 KPC przy postępowaniu egzekucyjnym z nieruchomości. W praktyce jest rzadko stosowana i nie stanowi zagrożenia.
8. Art. 96 UKWiH:
Skuteczność zrzeczenia się zabezpieczenia hipotecznego bez wygaśnięcia wierzytelności wymaga wykreślenia hipoteki.
Generalnie hipoteka wygasa wraz z wygaśnięciem wierzytelności. Jeśli nie wygasła wierzytelność, to zawsze uprawniony z hipoteki może dobrowolnie się jej zrzec.
9. Art. 79 UKWiH:
1. Wierzytelność zabezpieczona hipoteką nie może być przeniesiona bez hipoteki, chyba że ustawa stanowi inaczej.
2. Hipoteka nie może być przeniesiona bez wierzytelności, którą zabezpiecza.
Skuteczność przelewu wierzytelności zabezpieczonej hipoteką: musi być zawarta umowa, ta umowa musi zawierać w swojej treści przeniesienie hipoteki zabezpieczającej wierzytelność, wpis tego faktu musi być ujawniony w księdze wieczystej. Wpis tu polega na zmianie wierzyciela hipotecznego.
10. Ustanowienie prawa pierwokupu nieruchomości publicznej przez gminę – art. 109 ustawy o gospodarce nieruchomościami:
1. Gminie przysługuje prawo pierwokupu w przypadku sprzedaży:
3) nieruchomości oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonej na obszarze przeznaczonym w planie miejscowym na cele publiczne albo nieruchomości, dla której została wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego;
4) nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków lub prawa użytkowania wieczystego takiej nieruchomości;
Ujawnienie ustawowego prawa pierwokupu przez gminę ma charakter konstytutywny. Gmina musi o to zadbać. Pozostałe dwa punkty: 1) i 2) z tego ustępu artykułu mówią o tym, że wpisy mają charakter deklaratoryjny.
