Kwalifikacja rodzaju zawartych umów opiera się na art. 22 Kodeksu Pracy
§ 1. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
§ 11. Zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy.
§ 12. Nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w § 1.
Te przepisy są skierowane do stron stosunku pracy i wskazują im na taką wolę ustawodawcy, by jakąś tamę postawić, tym stosunkom cywilnoprawnym i zastępowaniu stosunków pracy stosunkami cywilnoprawnymi. Ale wiecie doskonale, że ta umowa o pracę jest bardzo podobna do tych stosunków, które tutaj przedstawiłem i często jest bardzo trudno by rozgraniczyć, co jest umową, szczególnie zlecenia, a co jest umową o pracę.
Aby dokonać takiego rozróżnienia stosujemy w pierwszej kolejności kwalifikację prawną, metodą typologiczną – czyli oceniamy cechy charakterystyczne każdej w umów, badamy treść umowy, jest to najprostsze – jeśli przeważają cechy stosunku pracy, to jest to stosunek pracy, nawet jeśli strony napisały, że jest to umowa zlecenia. Każdy sędzia zaczyna od badania pracowniczego podporządkowania.
O tym z czym mamy do czynienia wskazuje nazwa i sposób realizacji zobowiązania. Czyli nazwa też ma jakieś znaczenie. Jeżeli umowę zlecenia zawierają osoby zdolne do czynności prawnych, to należy domniemywać, że taka była ich wola. Są takie orzeczenia SN, które na to wskazują. Również badamy zgodny zamiar stron i cel umowy. Czyli stosujemy posiłkowo art. 65 k.c. i badamy okoliczności istniejące w chwili zawierania umowy.
