Niepoczytalność sprawcy jako okoliczność wyłączająca winę

Share on facebook
Facebook
Share on google
Google+
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
LinkedIn

Ustawodawca w Kodeksie Karnym (KK), nie definiując pojęcia winy, przewidział jednak sytuacje, które polegają na braku winy, jako okoliczności wyłączające odpowiedzialność karną. Ustawodawca uznał, że są pewne typowe sytuacje, w których sprawcy nie można przypisać winy, dlatego sprawca nie podlega odpowiedzialności karnej.
Jeżeli sięgniemy do rozdziału III KK, który określa wyłączenie odpowiedzialności karnej, to tutaj opisane są przez ustawodawcę pewne instytucje, stany, jako te, które należy odczytać jako opisujące okoliczności wyłączające winę sprawcy.

Najbardziej wymowną, najprostszą okolicznością wyłączającą winę sprawcy jest brak winy z uwagi na niepoczytalność sprawcy:
Art. 31. § 1. Nie popełnia przestępstwa, kto, z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem.
§ 2. Jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania postępowaniem była w znacznym stopniu ograniczona, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.
§ 3. Przepisów § 1 i 2 nie stosuje się, gdy sprawca wprawił się w stan nietrzeźwości lub odurzenia powodujący wyłączenie lub ograniczenie poczytalności, które przewidywał albo mógł przewidzieć.


Analogiczne uregulowanie znajdziemy w kodeksie wykroczeń.
Niepoczytalność jest przesłanką wyłączającą odpowiedzialność ze względu na to, że sprawcy niepoczytalnemu nie można postawić zarzutu, że się zachował w określony sposób, ponieważ sprawca się zachował w ten sposób, dlatego, że jest niepoczytalny, tzn. nieświadomy konsekwencji tego co robił. Jest nieświadomy w znaczeniu tego, co robił, bądź nieumiejący pokierować swoim postępowaniem, bądź też ewentualnie jedno i drugie na raz.

More to explorer