25 stycznia 2012 r. weszła w życie nowa ustawa z 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim (Dz.U. 2011, Nr 228, poz. 1368), która zastąpiła poprzednią ustawę z 2000 r. Zgodnie z art. 1 tego aktu ustawa ta reguluje sprawy bezpieczeństwa morskiego w zakresie budowy statku, jego stałych urządzeń i wyposażenia, inspekcji statku, kwalifikacji i składu załogi statku, bezpiecznego uprawiania żeglugi morskiej oraz ratowania życia na morzu. Podstawowym celem uchwalenia ustawy jest implementacja do polskiego porządku prawnego dyrektyw Unii Europejskiej składających się na tzw. trzeci pakiet morski Erika III (dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z 23 kwietnia 2009 r.: w sprawie wspólnych reguł i norm dotyczących organizacji dokonujących inspekcji i przeglądów na statkach oraz odpowiednich działań administracji morskich (2009/15/WE), w sprawie zgodności z wymaganiami dotyczącymi państwa bandery (2009/21/WE), w sprawie kontroli państwa portu (2009/16/WE), ustanawiająca wspólnotowy system monitorowania i informacji o ruchu statków (2009/17/WE)). Ustawa przewiduje m.in. wprowadzenie usprawnień funkcjonowania systemu wymiany informacji morskiej drogą elektroniczną (SafeSeaNet) na poziomie wspólnotowym, wprowadzenie nowego reżimu inspekcyjnego zwiększającego efektywność systemu inspekcyjnego, wdrożenie nowej bazy danych inspekcji (THETIS), zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla statków o niskim profilu ryzyka.
Ustawa zmienia ponadto zasady egzaminowania marynarzy. Trzy komisje egzaminacyjne zostały zastąpione jedną – Centralną Morską Komisją Egzaminacyjną. Listę egzaminatorów ustalał będzie minister ds. gospodarki morskiej. On też przejmie nadzór nad wszystkimi jednostkami szkolącymi. W miejsce kontroli wprowadzony został system audytów. Minister będzie upoważniony do sprawowania nadzoru nad dokonywaniem niezależnej oceny systemu szkolenia, egzaminowania i wydawania dokumentów marynarzom. Nowy akt rozszerza katalog dokumentów potwierdzających kwalifikacje zawodowe niezbędne do zajmowania stanowisk na statku – o świadectwo przeszkolenia. W akcie znalazły się też przepisy, na mocy których terenowe organy administracji morskiej będą tworzyć elektroniczną bazę danych, zawierającą informacje o polskich statkach. Zmiany obejmują także system inspekcji statków o polskiej i obcej przynależności. Pojawiły się nowe typy inspekcji. Nowy akt reguluje kwestie systemu audytowania statków, który obecnie jest realizowany w ramach inspekcji państwa bandery. W ramach ww. systemu dokonywane będą audyty: wstępne, roczne, pośrednie, odnowieniowe i dodatkowe.
Ustawa wprowadza nowe zapisy dotyczące inspekcji państwa portu statków o obcej przynależności. Inspekcje te podzielono na: okresowe, dodatkowe, ponowne oraz specjalne. Będą one mieć charakter wstępny, szczegółowy i rozszerzony. Statki rybackie o długości powyżej 15 m o polskiej przynależności lub prowadzące połowy na morskich wodach powinny być wyposażone w system Automatycznej Identyfikacji Statków (AIS) klasy A. Uregulowano ponadto kwestie odpowiedzialności finansowej za naruszenie przepisów aktu. Wprowadzono sankcję karną dla prowadzącego statek morski lub śródlądowy, jacht morski lub śródlądowy w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających. Przepisy art. 70 tej ustawy dotyczące kwalifikacji członków załóg jachtów komercyjnych, wejdą w życie 25 kwietnia 2013 r.
