9 stycznia 2013 r. weszło w życie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.UrzUEL.2012.351.1). Przeglądowi poddano unijne przepisy dotyczące wykonania orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych. Celem nowych przepisów jest zaradzenie obecnym w aktualnie obowiązujących przepisach lukom, jeśli chodzi o rozwiązywanie sporów transgranicznych, co ma poprawić współpracę sądową między państwami członkowskimi.
Zmieniony tekst ułatwi zapewnienie płynnego uznawania i wykonywania takich orzeczeń wydanych w innym państwie członkowskim. Stanowi to ważny krok w kierunku swobodnego przepływu orzeczeń sądowych w UE. Nowe rozporządzenia ułatwi i przyspieszy obieg orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych w Unii, ponieważ upraszcza ono procedurę wykonywania takich orzeczeń sądowych w innym państwie członkowskim. Dzięki temu koszty ulegną obniżeniu, a przypadki opóźnień staną się rzadsze.
Przepisy aktualnie stosowanego rozporządzenia nie przewidują, że orzeczenie wydane w jednym państwie członkowskim obowiązuje automatycznie w innym. Aby orzeczenie mogło zostać wykonane w innym państwie, sąd tego państwa musi najpierw zatwierdzić orzeczenie i stwierdzić jego wykonalność. Na mocy nowych przepisów orzeczenie sądowe wydane w jednym państwie członkowskim będzie uznawane w innych państwach członkowskich bez konieczności przeprowadzania jakiejkolwiek szczególnej procedury i o ile będzie wykonalne w państwie członkowskim pochodzenia, to gdy tylko zostanie stwierdzona jego wykonalność, będzie mogło zostać wykonane w innych państwach członkowskich. Wykonywanie zagranicznych orzeczeń sądowych będzie łatwiejsze dzięki wprowadzeniu standardowych formularzy. Rozporządzenie zawiera inne ważne zmiany w stosunku do aktualnie obowiązującego rozporządzenia Bruksela I. Rozszerza ono przepisy dotyczące jurysdykcji na sprawy między konsumentami a przedsiębiorstwami w krajach spoza UE, dając obywatelom i przedsiębiorstwom możliwość składania pozwów w sądach krajowych, w sytuacji gdy pozwany znajduje się poza UE.
Rozporządzenie będzie stosowane dopiero od 10 stycznia 2015 r., czyli tak naprawdę dopiero od powyższego dnia zaczyna obowiązywać, choć artykuły 75 i 76 (o obowiązku powiadomienia Komisji Europejskiej przez państwa członkowskie odnośnie sądów i zasadach jurysdykcji w poszczególnych państwach) będzie się stosować już od 10 stycznia 2014 r.
Rozporządzenie uchyla oczywiście Rozporządzenie Rady (WE) NR 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (tzw. Bruksela I), ale to dopiero od 10 stycznia 2015 r.
Łukasz Mizera – radca prawny
Częściowe źródło: www.consilium.europa.eu
