Nowe zasady sprostowanie w prasie

W dniu 14 września 2012r. Sejm uchwalił zmiany w ustawie Prawo prasowe, które to weszły w życie 2 listopada br. Głównymi zmianami wprowadzonymi jest sposób publikowania sprostowań w prasie. Głównym celem wprowadzenia poprawek do prawa prasowego była potrzeba dostosowania prawa do orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 maja 2004 r. oraz z dnia 1 grudnia 2010 r.
W nowelizacji rzeczonej ustawy zrezygnowano z tzw. odpowiedzi na stwierdzenie zagrażające dobrom osobistym, które obok sprostowania w starym stanie prawnym było instrumentem, za pomocą którego można było ustosunkować się do zamieszczonego w prasie materiału. Oprócz tego, z prawa prasowego wyeliminowano również postanowienia, które przewidywały karanie redaktorów naczelnych za uchylanie się od publikacji sprostowań bądź publikowanie ich niezgodnie z ustawą. Obecnie bowiem, jedyną drogą, na której można będzie dochodzić roszczeń będzie droga cywilnoprawna, co jak można się domyślać oparte będzie o przepisy dotyczące naruszenia dóbr osobistych, a więc art. 23 w zw. z art. 24 kodeksu cywilnego.
Wprowadzona nowelizacja zakłada, iż obecnie jedyną reakcją na publikacje prasowe będzie sprostowanie, a więc stosowne oświadczenie dotyczące informacji faktycznych. Wprowadzona zmiana nakłada obowiązek redaktorów naczelnych dzienników lub czasopism publikowania bezpłatnie i na wniosek zainteresowanego, którym może być zarówno osoba fizyczna, ale także osoba prawna, czy nawet jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, sprostowań nieścisłych lub nieprawdziwych wiadomości. Co ważne, uprawnienie do wystąpienia z wnioskiem o sprostowanie przysługuje także osobie najbliższej zmarłego oraz następcy prawnemu osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej.
Sejm przyjął także poprawkę, która na wzór starych uregulowań, zakłada iż sprostowanie powinno być opublikowane taką samą czcionką, co materiał, którego dotyczy. Każde sprostowanie powinno zostać nadane w placówce pocztowej operatora pocztowego lub złożone w siedzibie odpowiedniej redakcji, na piśmie w terminie nie dłuższym niż 21 dni od dnia opublikowania materiału prasowego oraz zostać podpisane własnoręcznie przez podmiot zgłaszający. Wprowadzono więc ściśle określony czas, w którym można wystąpić o dokonanie sprostowania stosownego materiału prasowego. Ponadto, zgodnie z ustawą, sprostowanie powinno zawierać imię i nazwisko zgłaszającego, a nadto jego adres korespondencyjny, który może zostać zastrzeżony jedynie dla wiadomości redakcji.
Samo sprostowanie, zgodnie z uchwaloną nowelizacją, nie może przekraczać dwukrotnej objętości fragmentu materiału prasowego, którego dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu. Ponadto sprostowanie powinno być sporządzone w języku polskim lub w języku, w którym opublikowany został materiał prasowy będący przedmiotem sprostowania. Sprostowanie powinno być opublikowane taką samą czcionką, co materiał, którego dotyczy. Gdy możliwy termin opublikowania sprostowania przekracza 6 miesięcy, na żądanie wnioskodawcy sprostowanie należy dodatkowo opublikować w ciągu miesiąca od dnia otrzymania sprostowania w odpowiednim ze względu na krąg odbiorców dzienniku. Koszty publikacji pokrywa wydawca prasy, w której ukazał się materiał prasowy będący przedmiotem sprostowania. Jeżeli redaktor naczelny odmówił opublikowania sprostowania albo sprostowanie nie ukazało się w terminie określonym w ustawie ukazało się z jej naruszeniem, zainteresowany podmiot może wytoczyć powództwo o opublikowanie sprostowania. Roszczenie to, wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od dnia opublikowania materiału prasowego.
Uchwalając omawianą nowelizację Sejm zgodził się ze stanowiskiem Senatu, że od orzeczeń w sprawach o publikację sprostowań stronom powinna przysługiwać skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego. W zaakceptowanych poprawkach znalazła się także propozycja wprowadzenia przepisu przejściowego zakładającego, że dla wniosków o sprostowania, które w związku ze zmianą przepisów nie mogły być wystosowane lub uwzględnione przez redakcję 21-dniowy termin na wystosowanie sprostowania będzie biegł od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Także od wejścia w życie niniejszej ustawy będą biegły terminy na rozpatrzenie sprawy przez sąd I i II instancji, jeżeli pozew lub apelacja były wniesione przed tym dniem.
Paulina Szatka