Kodeks karny statuuje odpowiedzialność karną za występek znieważenie prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej (art. 135 § 2 k.k.) w celu ochrony godności, czci i dobrego imienia jednego z najważniejszych organów państwowych, który jest niewątpliwie prezydent.
Pociągnięty do odpowiedzialności karnej za znieważenie prezydenta RP może być, każdy – zarówno obywatel polski, jak i cudzoziemiec, a także osoba nieposiadająca żadnego obywatelstwa, tzw. bezpaństwowiec (przestępstwo powszechne).
Obraza w rozumieniu art. 135 § 2 k.k. to działanie lub brak takiego działania w określonym kierunku mające obelżywy, obraźliwy charakter, polegające na uczynieniu sobie z prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej pośmiewiska, okazywaniu pogardy czy uwłaczaniu szacunkowi oraz czci mu przysługującej. Sprawca może dopuścić się owej czynności za pomocą słowa, pisma (w formie wyrażonej zarówno przy pomocy słów, jak i określonych rysunków, symboli czy znaków) lub posługując się gestem.
Podmiotem opisywanego zachowania jest aktualnie urzędujący prezydent Rzeczpospolitej Polskiej, któremu sprawca ubliża kierując treści o charakterze zindywidualizowanym i zawierające elementy osobiście go znieważające, które godzą w jego cześć, wizerunek i godność osobistą. Ocena zachowania sprawcy jest w tym wypadku zobiektywizowana poprzez pryzmat społecznego odbioru generalnie akceptowanych norm obyczajowych w danej społeczności (znamię znieważenia mimo swojego ocennego charakteru ma podlegać maksymalnie zobiektywizowanej ocenie).
Warunkiem przypisania odpowiedzialności karnej za ten czyn jest dokonanie go publicznie, a więc w obecności szerszego kręgu osób, w miejscu publicznym (jednak w sposób umożliwiający zapoznanie się ze stwierdzeniami sprawcy przez większą ilość odbiorców), bądź poprzez publikację w środkach masowego przekazu oraz na stronach internetowych, przesłanych do powszechnego odbioru.
Każdorazowo przedmiotem oceny sądu jest, to czy dane określenie nawet powszechnie uznane za obraźliwe prowadzi do znieważenia głowy państwa. Swoboda wypowiedzi nie może być pretekstem do używania w wypowiedziach prasowych inwektyw, również w przypadku informacji o poglądach prezentowanych przez liderów politycznych, o funkcjonowaniu instytucji państwa czy też o innych kwestiach budzących społeczne zainteresowanie oraz z ich oceną przedstawioną na łamach prasy. Dziennikarzy obowiązują bowiem podwyższone standardy wypowiedzi prasowej i krytyki, które obligują ich do rzetelnego przedstawiania informacji.
Opisywane przestępstwo można popełnić wyłącznie umyślnie z zamiarem bezpośrednim, bądź ewentualnym.
Przestępstwo obrazy prezydenta RP jest występkiem zagrożonym karą pozbawienia wolności do lat 3. Ten czyn zabroniony jest przestępstwem publicznoskargowym ściganym z urzędu. Możliwe jest odstąpienie od wymiaru kary, jeśli spełnione są przesłanki określone w art. 59 k.k. W razie odstąpienia od wymiaru kary sąd może orzec świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 k.k. na określony cel społeczny.