Odpowiedzialność za jazdę komunikacją bez ważnego biletu.

Korzystając z komunikacji miejskiej zawieramy umowę z przewoźnikiem. Zawarcie umowy przewozu następuje z momentem kupna i skasowania biletu. Jest to umowa konsumencka o świadczenie usług. To kontrakt odpłatny, dwustronnie zobowiązujący. Jego stronami są: pasażer, który ma obowiązek zakupu biletu, dzięki czemu ma możliwość podróżowania po określonej trasie i w określonym czasie oraz przewoźnik (przedsiębiorca, profesjonalista), którego rolą jest zapewnienie bezpiecznego i komfortowego przejazdu .
Osoby, które podróżują bez biletu, korzystają z przewoźnika, który wykonuje wobec nich umowę przewozu i nie płacą za to. Stosownie do treści art. 33a z dnia 15 listopada 1984r. Prawo przewozowe, w razie stwierdzenia braku odpowiedniego dokumentu przewozu bądź w razie stwierdzenia braku ważnego dokumentu poświadczającego uprawnienie do bezpłatnego albo ulgowego przejazdu przewoźnik lub osoba przez niego upoważniona pobierają właściwą należność za przewóz i opłatę dodatkową albo wystawiają wezwanie do zapłaty.
Wysokość opłaty dodatkowej ustala się na podstawie § 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 20 stycznia 2005 r. w sprawie sposobu ustalania wysokości opłat dodatkowych z tytułu przewozu osób, zabranych ze sobą do przewozu rzeczy i zwierząt oraz wysokości opłaty manipulacyjnej, biorąc za podstawę cenę najtańszego biletu jednorazowego normalnego stosowaną przewoźnika, w następujący sposób:
1)jako 50-krotność tej ceny – za przejazd bez odpowiedniego dokumentu przewozu;
2) jako 40-krotność tej ceny – za przejazd bez ważnego dokumentu poświadczającego uprawnienie do bezpłatnego albo ulgowego przejazdu;
3) jako 20-krotność tej ceny – za naruszenie przepisów o przewozie rzeczy i zwierząt,
4) jako 150-krotność tej ceny – za spowodowanie przez podróżnego zatrzymania lub zmiany trasy środka transportu bez uzasadnionej przyczyny.
Przewoźnik może określić w regulaminie przewozu lub taryfie obniżenie wysokości opłaty dodatkowej w razie natychmiastowego jej uiszczenia lub w terminie wyznaczonym w wezwaniu do zapłaty.
Co warte podkreślenia, pobrana należność za przewóz i opłata dodatkowa, po uiszczeniu opłaty manipulacyjnej odpowiadającej kosztom poniesionym przez przewoźnika, podlegają zwrotowi, a w przypadku wezwania do zapłaty – umorzeniu, w przypadku okazania przewoźnikowi przez podróżnego ważnego dokumentu przewozu, którego nie miał podczas przejazdu w terminie 7 dni od dnia przewozu bądź udokumentowania przez podróżnego, nie później niż w terminie 7 dni od dnia przewozu, uprawnień do bezpłatnego lub ulgowego przejazdu.
Podróżny jest uprawniony do złożenia reklamacji, gdy nie zgadza się z treścią wezwania do zapłaty i może udowodnić, że posiadał ważny dokument przewozu lub dokument poświadczający jego uprawnienie do przejazdu bezpłatnego lub ulgowego.  Reklamację składa się w formie pisemnej we wskazanej w pouczeniu jednostce organizacyjnej przewoźnika nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wezwania do zapłaty. Nieudzielenie przez przewoźnika odpowiedzi na reklamację w wymaganym terminie skutkuje uwzględnieniem reklamacji.  W przypadku odmowy uwzględnienia reklamacji pasażer może dochodzić swoich praw przed sądem powszechnym, właściwym do rozpoznania spraw cywilnych.
Od opłaty dodatkowej nakładanej za jazdę bez ważnego biletu lub dokumentu uprawniającego do przejazdu bezpłatnego lub ulgowego, należy odróżnić mandat karny. Mandat karny w przypadku jazdy bez biletu ma prawo wystawić funkcjonariusz Straży Ochrony Kolei bądź Policji i ukarać nim sprawcę wykroczenia grzywną . Grzywna w drodze mandatu karnego może być nałożona m.in. w przypadku popełnienia wykroczenia określonego w art. 121 § 1 ustawy z dnia 20 maja 1971r. Kodeks wykroczeń. Zgodnie z tym przepisem kto, pomimo nieuiszczenia dwukrotnie nałożonej na niego kary pieniężnej określonej w taryfie, po raz trzeci w ciągu roku bez zamiaru uiszczenia należności wyłudza przejazd koleją lub innym środkiem lokomocji, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.