W Polsce przyjęto normatywną teorię osób prawnych. To ustawodawca rozstrzyga, które jednostki organizacyjne są traktowane jako osoby prawne. Wynika to z art. 33 Kodeksu Cywilnego (KC). Jedyną osobą prawną, która wywodzi swoją podmiotowość bezpośrednio z KC jest Skarb Państwa. Pojęcie osoby prawnej zostało ukształtowane dla wspólnego działania, prowadzenia działalności, akumulacji kapitału. Kwestią praktyczną jest sposób działania osób prawnych i kwestia uzyskiwania tej osobowości prawnej.
Są trzy sposoby uzyskiwania osobowości prawnej:
a) wyraźny przepis prawny przyznaje osobowość prawną, przypadków jest tu niewiele np. Narodowy Bank Polski, szkoły wyższe, Polska Akademia Nauk, Agencja Nieruchomości Rolnych
b) ustawodawca określa jedynie warunki, jakie trzeba spełnić, żeby osobę prawną utworzyć. Ale w tym systemie zwanym czasem koncesyjnym musi być organ, który będzie weryfikował spełnienie tych warunków określonych przez ustawę. W Polsce tym organem jest sąd, gdyż często tym warunkiem jest wpis do rejestru sądowego, a w ramach postęp. rejestrowego sąd dokonuje weryfikacji spełnienia tych warunków
c) bez określania szczegółowych warunków, bez rejestracji, np. jednostki samorządu terytorialnego (gminy, powiaty). Nie muszą spełniać wymogów rejestracyjnych, tworzy je w drodze rozporządzenia Rada Ministrów. Rada Ministrów tutaj decyduje czy dana jednostka ma się stać osobą prawną (gminą, powiatem).
Gdy osoba prawna już uzyskuje osobowość prawną, to występuje wówczas kwestia sposobu działania tej osoby prawnej. Przyjęto u nas teorię organów, czyli osoba prawna działa przez osoby fizyczne, które sprawują funkcję organu osób prawnych. Rozróżniamy zwykle trzy typy tych organów: stanowiące, zarządzające i kontrolne. Oczywiście są osoby, gdzie nie występują te wszystkie organy, albo jeden organ kumuluje dwie te funkcje np. w gminie rada gminy jest organem stanowiącym i jednocześnie kontrolnym. Skąd wiemy z jaką strukturą prawną mamy do czynienia ? – znaczenia nabiera tutaj statut osoby prawnej. Statut to zbiorcze pojęcie, pod którym rozumiemy akty prawa wewnętrznego danej osoby prawnej np. statut fundacji, stowarzyszenia, partii politycznej, spółki akcyjnej, ale już w spółce z o.o. nie ma statutu, tylko jest umowa. I tu umowa jest statutem. Statut określa strukturę organizacyjną osoby prawnej. W osobach prawnych statut jest ważniejszy od ustawy, ma pierwszeństwo przed nią, z tym że statut nie może być sprzeczny z ustawą. Statut podlega weryfikacji sądu na etapie rejestrowania. Dlatego można przyjąć domniemanie zgodności statutu z prawem. W oparciu o to, jeśli mamy jakieś wątpliwości odnośnie struktury, sposobu działania, to poszukiwania tego musimy zacząć od statutu. Dopiero gdy ustalimy, że statut czegoś nie reguluje albo reguluje w sposób niejasny, niepełny, to wtedy możemy odwołać się do przepisów prawnych.