Pełnomocnictwo a prokura.

Przyjmuje się, że pełnomocnictwo i prokura to pewnego rodzaju przedstawicielstwa, które zmierzają do ułatwienia funkcjonowania obrotu gospodarczego. Są to jednak instytucje, które w określonych kwestiach zasadniczo się od siebie różnią.
O ile pełnomocnictwo może zostać udzielone przez każdą osobę mającą pełną zdolność do czynności prawnych, o tyle prokurę może ustanowić jedynie przedsiębiorca wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego. Pełnomocnikiem może być osoba posiadająca zdolność do czynności prawnych, przy czym wystarczy ograniczona zdolność do czynności prawnych. Pełnomocnikiem może być również osoba prawna. Natomiast prokurentem może zostać wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Dodatkowo, prokurentem może być ustanowiony także wspólnik spółki handlowej.
Forma ustanowienia pełnomocnictwa zależy od jego rodzaju. Do udzielenia pełnomocnictwa ogólnego niezbędne jest zachowanie formy pisemnej pod rygorem nieważności. Jeśli z kolei do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie. Dopuszcza się także udzielenie pełnomocnictwa ustnego. Prokura powinna być pod rygorem nieważności udzielona na piśmie. Ta forma jest też wystarczająca do dokonywania czynności prawnych, dla których potrzebna jest inna szczególna forma pełnomocnictwa. Każdorazowy fakt udzielenia i wygaśnięcia prokury przedsiębiorca powinien zgłosić do rejestru przedsiębiorców. W spółkach osobowych udzielenie prokury następuje za aprobatą wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki, a w spółkach kapitałowych udzielenie prokury wymaga zgody wszystkich członków zarządu.
Pełnomocnictwo może być udzielone jednej osobie lub kilku osobom. Jeśli mocodawca ustanowił kilku pełnomocników to mogą oni działać samodzielnie lub łącznie według reguł ustalonych przez mocodawcę. Prokura może być udzielona kilku osobom łącznie (tzw. prokura łączna) lub oddzielnie. W obrocie prawnym wyróżnia się również tzw. prokurę oddziałową. Stanowi ona wyjątek od zasady, że prokury nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich i umożliwia ograniczenie czynności objętych prokurą tylko do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa.
Zakres umocowania pełnomocnika zależy od umocowania (rodzaju pełnomocnictwa) i dotyczy podejmowania czynności zwykłego zarządu, do określonych czynności albo czynności jednostkowych. Do podejmowania czynności procesowych niezbędne jest udzielenie pełnomocnictwa procesowego. Prokura obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Tym samym zakres umocowania w porównaniu z klasycznym pełnomocnictwem jest bardzo szeroki, co niewątpliwie stanowi o atrakcyjności prokury. Z kompetencji prokurenta wyłączone są natomiast określone w art. 109 KC czynności, do których wymagane jest pełnomocnictwo do poszczególnych czynności, tj. zbycie przedsiębiorstwa, dokonanie czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie przedsiębiorstwa do czasowego korzystania, oraz zbywanie i obciążanie nieruchomości.
Pełnomocnictwo może być w każdym czasie odwołane, chyba że mocodawca zrzekł się odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa. Umocowanie wygasa ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika, chyba że w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa. Prokura może być w każdym czasie odwołana. W spółkach kapitałowych prokurę może odwołać każdy z członków zarządu samodzielnie. Prokura wygasa: wskutek wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru, ogłoszenia upadłości mocodawcy, otwarcia likwidacji przedsiębiorcy, przekształcenia przedsiębiorcy, ze śmiercią prokurenta. Śmierć przedsiębiorcy ani utrata przez niego zdolności do czynności prawnych nie powoduje wygaśnięcia prokury. Wygaśnięcie prokury przedsiębiorca powinien zgłosić do rejestru przedsiębiorców.