Podatek dochodowy to obowiązkowe świadczenie uiszczane na rzecz państwa. Jego wysokość zależna jest od poziomu uzyskanych dochodów. Podmiotem opodatkowania – podatnikiem jest tu każda osoba fizyczna osiągająca dochód z wykonywanej pracy bądź działalności gospodarczej. Nieograniczony obowiązek podatkowy dotyczy osób zamieszkujących terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, bez względu na lokalizację źródła przychodów. W praktyce, dotyczy to osób, które przebywają na terytorium RP w okresie dłuższym niż 183 dni w roku podatkowym oraz posiadają tu centrum interesów osobistych bądź też gospodarczych. Ograniczony obowiązek podatkowy z kolei, dotyczy jednostek zarobkujących na terenie Państwa Polskiego, jednak nie mających tu miejsca zamieszkania. Wówczas odprowadzany jest jedynie podatek od przychodów. Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.
Źródła przychodów określone przez ustawę to:
- stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta,
- wszelka działalność osobista bądź gospodarcza, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia,
- stosunek najmu, podnajmu, dzierżawy oraz poddzierżaw,
- kapitały pieniężne i prawa majątkowe
- nieruchomości, ich części, udziały właścicieli, także dochody ze sprzedaży.
Ustawa przewiduje następujące sposoby obliczania podatku:
- według skali podatkowej,
- podatek w formie ryczałtu,
- 19% podatek od dochodów z kapitałów pieniężnych,
- 19% podatek od dochodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości
Pobór podatku dochodowego, określony ustawą:
- potrąca się w trakcie roku podatkowego – zazwyczaj w formie podatku zryczałtowanego lub od przychodów ze stosunku pracy;
- Podatnik uiszcza bezpośrednio podatek w formie zaliczki od dochodów z działalności gospodarczej;
- Podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą uiszcza podatek w formie zaliczki kwartalnej;
- Podatnik uiszcza podatek przy rozliczeniu rocznym.
Zeznaniem podatkowym jest PIT (PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-39). Na Podatniku ciąży obowiązek złożenia zeznania podatkowego, zobowiązany on jest w terminie określonym dla złożenia zeznania, wpłacić należny podatek lub różnicę pomiędzy podatkiem należnym od dochodu a sumą należnych za dany rok zaliczek, w tym również sumą zaliczek pobranych przez płatników.