Stronom stosunku prawnego służy powództwo o ustalenie treści stosunku prawnego z 189 Kodeksu Postępowania Cywilnego (KPC).
Podstawowym środkiem obronnym wytaczanym przy tego rodzaju powództwach jest zarzut braku interesu prawnego i polega on na tym, że nie wytacza się powództwa o ustalenie, jeżeli można wytoczyć powództwo o świadczenie.
Tej materii dotyczy wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 września 1998 r., I PKN 334/98:
1. Wobec różnych cech charakterystycznych wykonywania zatrudnienia na podstawie umowy o pracę i umów cywilnoprawnych, dla oceny rodzaju stosunku prawnego decydujące jest ustalenie, które z tych cech mają charakter przeważający. Weryfikacja tej oceny, dokonanej przez sąd drugiej instancji, jest w postępowaniu kasacyjnym możliwa wówczas, gdy była rażąco nieprawidłowa.
2. Strona nie ma interesu prawnego w ustaleniu istnienia stosunku pracy (art. 189 KPC), jeżeli stan niepewności może być usunięty w drodze powództwa o świadczenie. Nie dotyczy to powództw o ustalenie zmierzających do usunięcia stanu niepewności w przyszłości co do roszczeń, które nie są jeszcze skonkretyzowane bądź wymagalne.
W związku z powyższym wystarczy, że pracownik powie, że jest mu to potrzebne do celów emerytalnych.
Należy pamiętać o art. 4771 KPC, gdzie sąd z urzędu może uwzględnić inne roszczenie niż zgłoszone przez pracownika (wyjątek od zasady dyspozycyjności stron przedmiotem procesu cywilnego):
Jeżeli pracownik dokonał wyboru jednego z przysługujących mu alternatywnie roszczeń, a zgłoszone roszczenie okaże się nieuzasadnione, sąd może z urzędu uwzględnić inne roszczenie alternatywne.