Ogólne informacje na temat prawa karnego

Prawo karne sensu largo jest to zespół przepisów prawnych normujących kwestie odpowiedzialności karnej człowieka za czyny zabronione pod groźbą kary kryminalnej.
Podstawowymi źródłami aktualnie obowiązującego w Polsce pisanego prawa karnego są ustawy: Kodeks karny, Kodeks postępowania karnego, Kodeks karny wykonawczy. Z kolei najważniejszym aktem regulującym prawo karne skarbowe jest ustawa Kodeks karny skarbowy.
Prawo karne sensu largo dzieli się wg kryterium przedmiotu regulacji na:
1) Prawo karne materialne, zwane także prawem karnym sensu stricto, będące zespołem przepisów prawnych normujących:
–  czyny będące przestępstwami,
–  zasady odpowiedzialności za te czyny
–  środki prawne stosowane wobec ich sprawców,
2) Prawo karne procesowe określane także jako prawo karne formalne, będące zespołem przepisów prawnych normujących postępowanie w sprawach o czyny zabronione przez prawo karne materialne,
3) Prawo karne wykonawcze będące zespołem przepisów prawnych normujących wykonywanie:
– kar,
– środków karnych i zabezpieczających oraz
– innych rozstrzygnięć wydawanych w sprawach karnych,
wyróżnia się następujące funkcje prawa karnego:
a) sprawiedliwościową – oznacza zaspokojenie poczucia sprawiedliwości i osoby pokrzywdzonej, i tzw. społecznego poczucia sprawiedliwości;
b) ochronną – ma na celu ochronę dóbr, mających istotne znaczenie dla rozwoju jednostki i funkcjonowania społeczeństwa, przed atakami osób naruszających normy karne; realizowana jest na płaszczyźnie prewencyjnej, represyjnej i zabezpieczającej;
c) gwarancyjną – ma zabezpieczać jednostkę przed ingerencją w jej prawa przez władzę pod pretekstem wykonywania funkcji ochronnej.
Skazanie kogoś za popełnienie przestępstwa nie oznacza wcale, że będzie on musiał „odsiedzieć” całą karę, ani też że zawsze będzie uważany za osobę karaną. Istnieją bowiem takie sytuacje jak zatarcie skazania, przerwa w wykonywaniu kary, kary zastępcze, czy też warunkowe przedterminowe zwolnienie.