Na 2,5 miliona osób niepełnosprawnych w naszym kraju aż 80% to osoby bezrobotne. To przerażająca liczba, gdyż jest to odsetek znacznie wyższy niż w krajach Europy Zachodniej, gdzie aktywny zawodowo jest co drugi niepełnosprawny. Mają oni tam zapewnione znacznie lepsze warunki pracy. W Polsce powinno powstawać więcej możliwości rozwoju dla osób niepełnosprawnych, więcej szkoleń, kursów. A także powinien być lepszy dostęp do miejsca pracy. Niekiedy pokonanie przeszkód po drodze do pracy to nie lada wyczyn.
O osobach niepełnosprawnych stanowi Konstytucja RP, której art. 69 mówi: osobom niepełnosprawnym władze publiczne udzielają zgodnie z ustawą, pomocy w zabezpieczeniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej”. Oprócz tego do regulacji sytuacji osób niepełnosprawnych zobowiązują także akty międzynarodowe, m.in. Konwencja Nr 159 Międzynarodowej Organizacji Pracy.
Priorytetową zasadą odnośnie osób niepełnosprawnych jest zasada tolerancji i równego traktowania.
Art. 113 kodeksu pracy mówi o podstawowej zasadzie – zakazu dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny, w tym z powodu niepełnosprawności.
Oto najważniejsze prawa osób niepełnosprawnych w miejscu pracy:
1.Osoby niepełnosprawne nie mogą pracować więcej niż 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Natomiast osoby ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nie mogą pracować więcej niż 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo.
2.Osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w nocy oraz w pracować po godzinach.
3.Osoba niepełnosprawna ma prawo do przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy. Osobie niepełnosprawnej przysługuje w sumie 30 minut przerwy.
4.Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni w roku kalendarzowym.
5.Osoba zatrudniona pozostająca w stosunku pracy, która w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej utraciła zdolność do pracy na dotychczasowym stanowisku ma prawo do tego, aby pracodawca przygotował dla niej odpowiednie stanowisko pracy. Osoba, która uległa wypadkowi powinna zgłosić gotowość przystąpienie do pracy w ciągu miesiąca od uzyskania statusu osoby niepełnosprawnej. Z kolei pracodawca jest zobowiązany zorganizować odpowiednie dla niej miejsce pracy w okresie do trzech miesięcy od dnia zgłoszenia tej osoby gotowości przystąpienia do pracy. Pracodawca nie ma takiego obowiązku, jeżeli wypadek przy pracy nastąpił z winy pracownika.
Ważne jest, aby mniejszy wymiar czasu pracy osoby niepełnosprawnej nie wpływał na wysokość pensji. Ustalony prawnie wymiar godzin pracy obowiązuje od momentu przedstawienia pracodawcy orzeczenia o niepełnosprawności i nie powoduje to w żadnym stopniu obniżenia wysokości wynagrodzenia, które jest wypłacane w stałej miesięcznej wysokości.