Procedura nadawania obywatelstwa polskiego

Całkiem niedawno, bowiem 14 lipca 2012 roku weszła w życie nowa ustawa o obywatelstwie polskim z 2 kwietnia 2009 roku. Ustawa w dużej mierze bazuje na dotychczasowych rozwiązaniach, jednak zmienia szereg istotnych kwestii. Ustawa w art. 4 stanowi, iż obywatelstwo polskie nabywa się z mocy prawa, poprzez nadanie obywatelstwa, poprzez uznanie za obywatela lub przywrócenie obywatelstwa.
Ustawa w art. 18 ustanawia, iż obywatelstwo nadaje Prezydent Rzeczypospolitej, Jest to jedna z jego prerogatyw, musi natomiast nastąpić na ściśle określonych w rozporządzeniu zasadach, przy czym nadanie obywatelstwa małoletniemu następuje na wniosek jego przedstawicieli ustawowych. Jak określa ustawa, wniosek taki musi zawierać dane cudzoziemca, adres zamieszkania, informacje o jego rodzicach i dalszych wstępnych, o ile posiadali polskie obywatelstwo, również informacje odnoście posiadania obywatelstwa polskiego w przeszłości czy też jego utracie. Ponadto, wniosek winien zaiwerać informacje o źródłach utrzymania cudzoziemca, jego osiągnięciach zawodowych, działalności gospodarczej ale również dane jego małżonków (o ile posiada). Analogicznie ma się rzecz do cudzoziemca sprawującego opiekę nad małoletnim cudzoziemcem.
Bliżej o procedurze, wniosek taki składa się poprzez konsula (za granicą kraju) lub wojewodę, osobiście lub korespondencyjnie z podpisem urzędowo poświadczonym – widać wyższy wymóg formy dla ważności wniosku. Organ przyjmujący wniosek może wyznaczyć 30 dniowy termin w przypadku braków formalnych we wniosku, ich nieusunięcie skutkuje pozostawieniem bez rozpoznania.
Zanim konsul bądź wojewoda przekaże Prezydentowi wniosek o nadanie obywatelstwa, organ właściwy może się zwrócić do Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Komendanta Głównego Policji lub innych o udostępnienie niezbędnych do sporządzenia opinii w sprawie nadania obywatelstwa cudzoziemcowi informacji.
Organy uprawnione do przekazania wniosku mogą postanowić o wszczęciu z urzędu postepowania w sprawie potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego o ile mają wątpliwości, czy dana osoba nie posiada właśnie polskiego obywatelstwa. W przypadku więc stwierdzenia posiadania już obywatelstwa polskiego, konsul/wojewoda wydają potwierdzenie posiadania obywatelstwa polskiego, natomiast wniosek o nadanie zatrzymuje bieg.
Ze względu na mnogość sposobów nabycia obywatelstwa, ustawa wyszczególnia, iż w wypadku, gdy wobec cudzoziemca prowadzone jest postępowanie o uznanie za obywatela bądź o przywrócenie obywatelstwa, złożony wniosek umarza się. Dalej jednak ustawa formułuje kompetencję Prezydenta RP do swobodnego ingerowania w tok prowadzonych spraw odnośnie cudzoziemców. Tak więc wojewoda, konsul czy minister przekazują prezydentowi wniosek w każdym przypadku, kiedy Prezydent tak zadecyduje. Prezydent w formie postanowienia decyduje o nadaniu bądź odmowie nadania obywatelstwa. Cudzoziemiec nabywa obywatelstwo polskie w dniu wydania przez Prezydenta postanowienia.
Szef Kancelarii Prezydenta RP odbiera ów dokument od Prezydenta i dalej przekazuje go wraz z niezbędnymi informacjami do organu właściwego (konsula, ministra, wojewody), po czym akt i postanowienie wędruje z powrotem do wnioskodawcy.