16 września 2011 roku Sejm uchwalił ustawę zmieniającą ustawę o obrocie instrumentami finansowymi, dodając do niej art. 8a-c. Zmiany weszły w życie z dniem 1 stycznia 2012 roku. Nowością wprowadzoną do ustawy są tzw. rachunki zbiorcze. Ich istota polega na tym, iż jeden podmiot może zarządzać aktywami wielu innych podmiotów. Instytucja ta została wprowadzona aby ułatwić inwestowanie w Polsce zagranicznym inwestorom. Do wejścia w życie nowelizacji każdy inwestujący w papiery wartościowe musiał posiadać rachunek papierów wartościowych prowadzony w jego imieniu przez dom maklerski albo bank powierniczy. Obecnie nie będą oni zmuszeni do zakładania takich rachunków w polskich domach maklerskich czy bankach powierniczych, gdyż będą mogli działać posiadając rachunki w zagranicznych instytucjach.
Obecnie podmioty wymienione w art. 4 pkt. 1 ustawy (jak np. domy maklerskie i banki prowadzące działalność maklerską, banki powiernicze, Krajowy Depozyt etc) mogą prowadzić rachunki, na których mogą być rejestrowane zdematerializowane papiery wartościowe nienależące do osób, dla których rachunki te są prowadzone, ale należące do innej osoby lub osób (rachunki zbiorcze).
Rachunki zbiorcze mogą być prowadzone wyłącznie dla podmiotów zagranicznych, do których należą:
- osoby prawne lub inne jednostki organizacyjne z siedzibą poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które wykonują zadania w zakresie centralnej rejestracji papierów wartościowych i podlegają nadzorowi właściwego organu sprawującego nadzór nad instytucjami finansowymi w państwie członkowskim albo w państwie równoważnym;
- zagraniczne firmy inwestycyjne nieprowadzące działalności maklerskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uprawnione do prowadzenia działalności w zakresie rejestrowania instrumentów finansowych w państwie ich siedziby;
- zagraniczne firmy inwestycyjne prowadzące działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez otwierania oddziału, uprawnione do prowadzenia działalności w zakresie rejestrowania instrumentów finansowych w państwie ich siedziby;
- zagraniczne osoby prawne z siedzibą w państwie równoważonym, uprawnione do prowadzenia działalności maklerskiej w zakresie rejestrowania instrumentów finansowych w państwie ich siedziby, nieprowadzących działalności maklerskiej na terytorium RP
- banki zagraniczne z siedzibą w państwie równoważnym, uprawnione do prowadzenia działalności w zakresie rejestrowania instrumentów finansowych w państwie ich siedziby.
Mówiąc o państwie członkowskim rozumie się przez to państwo, które jest członkiem Unii Europejskiej lub stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym; natomiast państwo równoważne to państwo niebędące członkiem Unii Europejskiej, do którego odnoszą się przepisy UE o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
Na żądanie Komisji Nadzoru Finansowego albo Generalnego Inspektora Informacji Finansowej posiadacz rachunku zbiorczego jest obowiązany do przekazania określonych danych, które będą umożliwiały identyfikację osób uprawnionych z papierów wartościowych zapisanych na rachunku zbiorczym, oraz danych co do liczby i rodzaju posiadanych przez te osoby papierów wartościowych. W przypadku gdy posiadacz rachunku zbiorczego nie posiada takich informacji, jest on obowiązany do wskazania klienta, na którego rachunek papiery wartościowe zapisane na rachunku zbiorczym są rejestrowane. Przepis ten ma za zadanie przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy.
Za uprawnionego z zapisanych na tym rachunku zdematerializowanych papierów wartościowych na terytorium RP nie jest uważany posiadacz rachunku, ale osoba przez niego wskazana podmiotowi prowadzącemu rachunek zbiorczy w liczbie wynikającej z tego wskazania. Poandto do ustalania osób uprawnionych z takich papierów wartościowych nie stosuje się przepisów prawa polskiego.
Ustawa stanowi także, iż świadczenia wynikające ze zdematerializowanych papierów wartościowych zapisanych na rachunku zbiorczym, podmiot prowadzący rachunek zbiorczy przekazuje lub stawia do dyspozycji wyłącznie posiadaczowi tego rachunku, który będzie dokonywał ich dalszej dystrybucji. Osobom uprawnionym z papierów wartościowych zapisanych na rachunku zbiorczym nie przysługuje wobec podmiotu prowadzącego ten rachunek zbiorczy roszczenie o wydanie tych świadczeń. Roszczenie takie przysługiwać będzie wobec posiadacza rachunku.