Rodzaje orzeczeń wydawanych przez Sąd Najwyższy

Jurysdykcję Sądu Najwyższego można podzielić na: nadzwyczajną, incydentalną i merytoryczną. Jurysdykcja nadzwyczajna SN obejmuje skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.  Jurysdykcja incydentalna z kolei odnosi się do orzeczeń niemerytorycznych, formalnych wydawanych przez SN. Natomiast jurysdykcja merytoryczna dotyczy trzech rodzajów wyroków wydawanych przez SN, a mianowicie: wyroku oddalającego skargę kasacyjną, wyroku uchylającego zaskarżony wyrok sądu apelacyjnego i przekazującego sprawę sądowi apelacyjnemu bądź w uzasadnionych przypadkach sądowi I instancji a także wyrok reformatoryjny. Sąd Najwyższy oddala skargę kasacyjną, jeżeli nie ma uzasadnionych podstaw albo jeżeli zaskarżone orzeczenie mimo błędnego uzasadnienia odpowiada prawu. Należy wskazać na treść art. 398 z ind. 14 k.p.c., który stanowi, że Sąd Najwyższy oddala skargę kasacyjną, jeżeli nie ma uzasadnionych podstaw albo jeżeli zaskarżone orzeczenie mimo błędnego uzasadnienia odpowiada prawu. Natomiast zgodnie z art. 398 z ind. 15 k.p.c. Sąd Najwyższy w razie uwzględnienia skargi kasacyjnej uchyla zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania sądowi, który wydał orzeczenie, lub innemu sądowi równorzędnemu. Sąd Najwyższy może uchylić także w całości lub w części orzeczenie sądu pierwszej instancji i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania sądowi temu samemu lub równorzędnemu przy czym w razie przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, sąd rozpoznaje ją w innym składzie. Jeżeli podstawa naruszenia prawa materialnego jest oczywiście uzasadniona, a skargi kasacyjnej nie oparto także na podstawie naruszenia przepisów postępowania lub podstawa ta okazała się nieuzasadniona, Sąd Najwyższy może na wniosek skarżącego uchylić zaskarżony wyrok i orzec co do istoty sprawy. W razie uwzględnienia skargi kasacyjnej SN uchyla zaskarżone orzeczenie i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania sądowi, który wydał je lub innemu sądowi równorzędnemu, bądź uchyla orzeczenie sądu I instancji i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania. Sąd Najwyższy może również na wniosek skarżącego uchylić zaskarżony wyrok i orzec co do istoty sprawy jeżeli podstawa naruszenia prawa materialnego jest oczywiście uzasadniona, a skargi kasacyjnej nie oparto także na podstawie naruszenia przepisów postępowania lub podstawa ta okazała się nieuzasadniona. Ponadto Sąd Najwyższy uchyla wydane w sprawie wyroki i odrzuca pozew lub umarza postępowanie jeżeli pozew ulegał odrzuceniu albo istniała podstawa do umorzenia postępowania. W przypadku wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia Sąd Najwyższy może oddalić skargę w razie braku podstawy do stwierdzenia, że zaskarżony wyrok jest niezgodny z prawem. Może również uwzględnić skargę i stwierdzić, że wyrok w zaskarżonym zakresie jest niezgodny z prawem. Jeżeli w chwili orzekania sprawa ze względu na osobę nie podlegała orzecznictwu sądów polskich bądź w sprawie droga sądowa była niedopuszczalna, Sąd Najwyższy – stwierdzając niezgodność wyroku z prawem – uchyla zaskarżony wyrok oraz wyrok sądu pierwszej instancji i odrzuca pozew albo umarza postępowanie.