Sprawowanie opieki
We wszystkich ważniejszych sprawach dotyczących majątku i osoby opiekun jest obowiązany uzyskiwać zezwolenie sądu. Opiekun niezwłocznie po objęciu powinien sporządzić inwentarz i przedstawić sądowi. Jeśli majątek jest nieznaczny sąd może zwolnić z ego obowiązku – zasada odwrotna jak przy rodzicach.
Ponadto sąd może zobowiązać do oddania kosztowności i papierów wartościowych i innych dokumentów do depozytu.
Gotówka – jeśli jest jej więcej (ponad potrzeby pupila), to powinna być złożona w instytucji bankowej, a podjęcie środków może nastąpić jedynie za zezwoleniem sądu.
Generalnie opiekę sprawuje się obecnie za wynagrodzeniem (jest tu zmiana wprowadzona w 2009 r.), chyba że nakład pracy opiekuna jest nieznaczny lub gdy sprawowanie opieki jest związane z pełnieniem funkcji rodziny zastępczej albo czyni zadość zasadom współżycia społecznego. Opiekun może żądać zwrotu nakładów i wydatków związanych ze sprawowaniem opieki, tak jak przy zleceniu przedawnienie wynosi 3 lata. Tak samo pupil może żądać naprawienia szkody wyrządzonej nienależytym sprawowaniem opieki – tutaj też przedawnienie wynosi 3 lata (jak delikt to 10 lat np. opiekun ukradł pieniądze).
Nadzór nad sprawowaniem opieki
Nadzór może być:
1. Stały – polega on na:
– zaznajamianiu sądu na bieżąco ze swoją działalnością opiekuna
– udzielaniu przez sąd wskazówek i poleceń
– żądaniu od opiekuna sprawozdań dotyczących osoby
– przedstawianiu rachunków z zarządu.
Sprawozdania są składane w terminach wyznaczonych przez sąd opiekuńczy nie rzadziej niż raz do roku. Jeżeli dochody nie przekraczają prawdopodobnych kosztów utrzymania, to sąd może zwolnić z szczegółowych rachunków, a wtedy jedynie opiekun składa sprawozdanie z zarządu.
Sprawozdania te są badane przez sąd pod względem:
– rzeczowym
– rachunkowym
Zatwierdzenie tych sprawozdań przez sąd rachunkowy nie wyłącza odpowiedzialności opiekuna.
2. Doraźny – polega na konkretnych zarządzenia sądu opiekuńczego, jeśli opiekun nie sprawuje należycie opieki.
3. Kuratorski – ustanowienie kuratora, jeżeli opiekun doznaje przemijającej przeszkody w sprawowaniu opieki.
4. Akceptacyjny – polega na zezwoleniu sądu opiekuńczego na ważniejsze czynności.